Της Ζέζας Ζήκου Ο αγγλικός νεολογισμός «Grexit» είναι ένας φρικτός όρος, που ενδέχεται να σηματοδοτήσει μία ακόμη πιο φρικτή πραγματικότητα: την έξοδο �ης Ελλάδας από την Ευρωζώνη. Ο νεολογισμός αυτός κυριαρχεί πλέον σε πάμπολλες αναλύσεις, προβοκατόρικες και μη, στον διεθνή Τύπο. Κάποιοι σχεδιάζουν την ελληνική έξοδο, που θα ακολουθηθεί από μία απόπειρα δημιουργίας ενός ισχυρού τραπεζικού firewall, για να προστατέψει τις υπόλοιπες χώρες από τη μεταδοτικότητα της κρίσης.
Δυστυχώς, όμως, τα σχέδια που αυτή τη στιγμή συζητούνται κεκλεισμένων των θυρών είναι θολά και περιορισμένα. Εδώ και αρκετά χρόνια, λέγεται πως η Ελλάδα δεν θα αντέξει στο ευρώ. Γι' αυτό και διασκεδάζω, κάθε φορά που διαβάζω ότι δ! ιάφο ροι Ευρωπαίοι κεντρικοί τραπεζίτες και κορυφαίες εμπορικές τράπεζες προετοιμάζονται κρυφά για το αναπόφευκτο (την έξοδο της Ελλάδας). Τώρα προστέθηκαν και οι συνιστώσες του ΣΥΡΙΖΑ!
Και όσο αυτοί προετοιμάζονται για μια ενδεχόμενη επιστροφή της Ελλάδας στη δραχμή, τόσο και οι υπόλοιπες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου πιέζονται να εξετάσουν ένα ανάλογο ενδεχόμενο. Ετσι αναπτύσσεται ραγδαία και η μετάδοση του νεολογισμού: Porxit (έξοδος της Πορτογαλίας), Eirexit (έξοδος της Ιρλανδίας), Spaxit (έξοδος της Ισπανίας) και Ixit (έξοδος της Ιταλίας)!..
Αλλά όταν η μεγά�η πλειονότητα του κόσμου έχει καταστραφεί από το Μνημόνιο, γράφει στο γνωστό μέρος το αν θα βγούμε από την Ευρωζώνη ή όχι. «Γαία πυρί μιχθήτω» λέει και ψηφίζει Τσίπρα και Καμμένο. Το χρεοκοπημένο κράτος και οι χρεοκοπημένες ελληνικές τράπεζες καλύπτονται από την ευρωπαϊκή δανειακή βοήθεια. Οχι όμως τα νοικοκυριά, τα οποία χρεοκοπούν το ένα μετά το άλλο και, το χειρότερο, πολλά εξ αυτών βρίσκονται σε κατάσταση οιονεί χρεοκοπίας χωρίς να το γνωρίζουν. Η κρίση χρηματοδότησης των προνοιακών μηχανισμών -και η έλλειψη πόρων για τον εκσυγχρονισμό και την ε! πέκτ ασή τους- επιτείνει τα πιο πάνω φαινόμενα. Το ελληνικό κράτος πρόνοιας ήταν σχεδιασμένο για ποσοστά φτώχειας της τάξεως του 20%, όχι για μεγέθη που σε λίγο θα προσεγγίζουν το 40%.
Η οικονομική επανεκκίνηση της Ευρώπης είναι απαραίτητη για τη διάσωση του ευρώ. Η Ελλάδα φέρνει στο προσκήνιο την ώρα της αλήθειας. Και όμως, οι πολιτικοί, ειδικά στη Γερμανία, ακόμα δεν μπορούν να αποδεχτούν αυτή τη λογική - πόσω μάλλον να την εξηγήσουν στους ψηφοφόρους τους. Η προοπτική μιας ελληνικής εξόδου σημαίνει ότι πρέπει να αρχίσουν να το κάνουν - και μάλιστα γρήγορα, τ�νίζει ο βρετανικός Economist.
Προς το παρόν, οι ψηφοφόροι δεν είναι τόσο τρομαγμένοι όσο οι επενδυτές. Ενας άλλος τρόπος με τον οποίο εκδηλώνεται η λαϊκή οργή, και που συνιστά σοβαρή απειλή, είναι η μαζική απόσυρση καταθέσεων από τις τράπεζες (bank run). Ολοι ξέρουν πως, αν η Ελλάδα φύγει από το ευρώ, η κυβέρνηση θα πάρει μέτρα για τις τράπεζες, και όλοι πιστεύουν πως τα ευρώ τους θα μετατραπούν σε άχρηστες δραχμές, εν μια νυκτί. O τραπεζικός πανικός είναι ιδιαίτερα μεταδοτικός. Και τα σύγχρονα αόρατα εικονικά bank runs μέσω του Διαδικτύου, διαδίδονται με ταχύτη! τα dt. Ζούμε δηλαδή στην εποχή του αόρατου bank run, και του εικονικού πανικού.
Πρόκειται για ένα σοβαρό πρόβλημα, που οι ηγέτες της Ευρωζώνης θα πρέπει να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά. Ομως, οι εκλογές στην Ελλάδα δεν μπορούν να προκαλέσουν το μοιραίο χτύπημα, όσο θα προκαλούσε ένα bank run στη Βαρκελώνη ή στο Τορίνο. Οι φόβοι αυτοί δεν είναι κάτι το αφηρημένο. Την περασμένη εβδομάδα, φήμες ενός bank run στην Ισπανία οδήγησαν σε πτώση κατά 30% των μετοχών των ισπανικών τραπεζών. Η κυβέρνηση διέψευσε τις φήμες, και ο κόσμος ησύχασε.
Ενα bank run αποτελεί μέθοδο ανατί�αξης του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Μοιάζει σαν να σπάει ένα υδατόφραγμα και παρασύρει την οικονομία. Οι τράπεζες, ακόμη και οι πανίσχυρες, ποτέ δεν διαθέτουν όλα τα χρήματα που έχουν ως καταθέσεις. Τα δανείζουν σε τρίτους, κερδίζοντας. Και κερδίζουν, εφόσον οι οφειλέτες μπορούν να εξυπηρετήσουν τα χρέη τους. Οταν αυτοί αδυνατούν να ξοφλήσουν τα δάνειά τους, η τράπεζα αναγκάζεται να τα διαγράψει, και σε εποχές κρίσης, οι τράπεζες κλονίζονται.
Οι πιο ενημερωμένοι επενδυτές έχουν αρχίσει προ πολλού να βγάζουν τα λεφτά τους και από αυτές τις χώ! ρες. Σε λίγο αναμένεται να κάνουν το ίδιο και οι απλοί καταθέτες. Γιατί να κρατάς τα χρήματά σου σε μια επικίνδυνη ισπανική τράπεζα, όταν μπορείς να τα στείλεις σε γερμανική ή μια αυστριακή ή μια ολλανδική, με ένα απλό κλικ του ποντικιού σου; Και αν ανησυχείς ότι θα καταρρεύσει ολόκληρο το τραπεζικό σύστημα της Ευρωζώνης, ή ότι θα βρεθεί τρόπος να μετατραπούν τα χρήματα των Ισπανών σε άχρηστα πέσο, σε οποιαδήποτε τράπεζα της Ευρωζώνης, τότε μπορείς να τα στείλεις στην Ελβετία, στην Αγγλία, ή στην Αμερική.
