Ο Αλέξης Τσίπρας αποκάλυψε ένα τμήμα της στρατηγικής που θα ακολουθήσει σε ομιλία του στην Πρέβεζα: «Το περιεχόμενο του Μνημονίου δεν συνιστά ευρωπαϊκή υποχρέωση της χώρας. Μόνον η δημοσιονομική σταθερότητα είναι πραγματική ανάγκη και ευρωπαϊκή υποχρέωση για τη συμμετοχή της χώρας στην Ευρωζώνη.
Συνεπώς, η ακύρωση ενός νόμου του κράτους δεν είναι μονομερής ενέργεια. Είναι αναφαίρετο δικαίωμα κάθε κυρίαρχου δημοκρατικού κράτους».
Τη αναλυτική θεωρητική τεκμηρίωση αυτής της πρότασης μπορείτε να την βρείτε στην iskra.gr μια ιστοσελίδα του ΣΥΝ που πρόσκειται στο «Αριστερό Ρεύμα» του Παναγιώτη Λαφαζάνη. Γράφει εκεί λοιπόν ο καθηγητής Δημοσίου Δικαίου Γ. Κατρούγκαλος: Από τη νομική άποψη τα πράγματα είναι απλά: Πρώτον τα μνημόνια καθ' εαυτά δεν αποτελούν διεθνείς συμβάσεις. Συνεπώς από αυτά δεν απορρέουν διεθνείς υποχρεώσεις της χώρας, ούτε η εφαρμοστική τους νομοθεσία έχει τυπική ισχύ ανώτερη από τον κοινό νόμο. Και δεύτερον, ούτε από τις δανειακές συμβάσεις απορ�έουν δεσμεύσεις με υπερνομοθετική ισχύ, εφόσον αυτές δεν έχουν κυρωθεί σύμφωνα με το Σύνταγμα.
Το συμπέρασμα του κ. καθηγητή είναι ότι όλοι οι μνημονιακοί νόμοι μπορεί να καταργηθούν με νέο νόμο, με απλή πλειοψηφία, χωρίς να απαιτείται προηγούμενη καταγγελία καμιάς σύμβασης – ότι ακριβώς λέει σε περίληψη και ο Τσίπρας.
Ειδικότερα, ο κ. Κατρούγκαλος επισημαίνει ότι «η θέση περί της πολιτικής και όχι νομικής φύσης των μνημονίων έγινε, ορθά, δεκτή από την πρόσφατη απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας 668/2012» και πέραν τούτου ότι «οι δύο Δανειακές Συμβάσεις (του πρώτου και του δεύτερου μνημονίου) έπρεπε να κυρωθούν από τη Βουλή, σύμφωνα με το άρθρο 36 παρ. 2 του Συντάγματος. Παρόλα αυτά –και ανεξαρτήτως του ζητήματος της ανάγκης ύπαρξης αυξημένης ή όχι πλειοψηφίας για αυτό- καμιά από τις δύο δεν κυρώθηκε σύμφωνα με το Σύνταγμα.
Η πρώτη κατατέθηκε προς κύρωση το Μάιο του 2010, αλλά μετά αποσύρθηκε, η δεύτερη εγκρίθηκε από τη Βουλή δύο φορές ως σχέδιο, μία φορά ως παράρτημα του ν. 4046/2012, και μία ως Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου. Ουδέποτε όμως ήρθε για κύρωση στη Βουλή μετά την υπογραφή της».
Κατά τον κ. Κατρούγκαλο, οι εν λόγω συμβάσεις, εάν είχαν κυρωθεί συνταγματικά, θα θέσπιζαν διεθνείς υποχρεώσεις σε βάρος της χώρας, με τυπική ισχύ ανώτερη από το νόμο. Εφόσον αυτό όμως δεν συνέβη, δεν υπάρχει κανένα νομικό εμπόδιο για μία νέα κοινοβουλευτική πλειοψηφία να ανατρέψει τα μνημονιακά μέτρα.
Προσθέτει μάλιστα ότι πιθανόν για μερικά από αυτά, όπως, «π.χ. για την κατάργηση των πρόσφατων ρυθμίσεων για τη μετενέργεια, που διαλύουν το εργατικό δίκαιο και τη συλλογική αυτονομία, δεν απαιτείται καν τυπικός νόμος, αλλά αρκεί απλή Πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου», στην οποία μπορεί να προχωρήσει μια κυβέρνηση Τσίπρα ακόμα και πριν τις προγραμματικές της δηλώσεις.
Με τη νομικιστική ανάλυση εν τάξει, ο καθηγής παραδέχεται πάντως ότι «σε μία τέτοια περίπτωση οι δανειστές μας ενδέχεται να καταγγείλουν από την δική τους μεριά τις δανειακές συμβάσεις, επικαλούμενοι ως λόγο καταγγελίας την κατάργηση των μνημονιακών ρυθμίσεων». Το ενδεχόμενο αυτό πάντως το υποβαθμίζει με την παρατήρηση ότι «δεν είναι καθόλου βέβαιο, ότι οι δανειστές μας θα επιλέξουν τη ρήξη. Και αυτό γιατί τότε θα είναι ελεύθερος ο δρόμος για την ενεργοποίηση του βασικού όπλου που έχει η χώρα μας βάσει του διεθνούς δικαίου: Να επικαλεστ�ί «κατάσταση ανάγκης» για να διακόψει την πληρωμή του χρέους, ο κ. Κατρουγκαλος παραθέτει και ένα σχετικό σχέδιο σύμβασης για την Ευθύνη των Κρατών που έγινε δεκτό από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ το 2001.
Όλα αυτά δίνουν μια καλή εικόνα για το πώς θα κινηθεί ο ΣΥΡΙΖΑ ως κυβέρνηση και εξηγούν την πολυγλωσσία που καθόλου δεν ήταν όλο το προηγούμενο διάστημα για φόρους και έκτακτες εισφορές σε τζίρους και εισοδήματα. Το λάθος που κάναμε όλοι ήταν ότι εμείς θεωρούσαμε ότι μας αναπτύσσουν το οικονομικό τους πρόγραμμα ενώ εκείνοι μας εξηγούσαν πως θα παραμείνουν στην εξουσία όταν οι δανειακές συμβάσεις παύσουν να υπάρχουν.
Το ότι θα διακόψουμε την πληρωμή του χρέους (που πληρώνεται ούτως ή άλλως από τους δανειστές τα επόμενα δύο χρόνια) δεν απασχολεί κανέναν. Το πώς θα πληρώνονται μισθοί και συντάξεις στο διάστημα αυτό είναι το θέμα. Ετοιμαστείτε λοιπόν για πολλούς νέους φόρους...
Θέμης Δαγκλής
