H Τουρκία μετρά ολοένα και περισσότερους μετανάστες. Προέρχονται κυρίως από γειτονικές ασιατικές χώρες, όπως την Αρμενία και τη Γεωργία αλλά εν τω μεταξύ και από ευρωπαϊκές χώρες, όπως τη Βουλγαρία.
Ένα παράδειγμα είναι η...
Αλίε Ισμαΐλοβα, που εργάζεται ως οικιακή βοηθός σε ένα από τα ακριβά προάστια της Κωνσταντινούπολης. «Θα μπορούσα να δουλεύω ως οικιακή βοηθός και στη Βουλγαρία», λέει, αλλά «στη Σόφια θα έπαιρνα ίσως 1.000 λέβα, περίπου 500 ευρώ. Εδώ στην Κωνσταντινούπολη μπορεί να είμαι μακριά από το σπίτι μου, αλλά βγάζω περισσότερα. Και επιπλέον βρήκα μια τόσο καλή οικογένεια. Γιατί λοιπόν να φύγω; Όχι, προτιμώ να μείνω στην Τουρκία».
Η ραγδαία οικονομική ανάπτυξη της Τουρκίας οδήγησε και σε μια σημαντική αύξηση των μισθών. Στο μεταξύ είναι υψηλότεροι από ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, όπως τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία και πολλαπλάσιοι από τους αντίστοιχους στις γειτονικές χώρες του Καυκάσου. Χιλιάδες γυναίκες, κυρίως από την Αρμενία και τη Γεωργία, εργάζονται σήμερα ως οικιακοί βοηθοί στην Τουρκία. Η Εζίν Οζτούρκ, που απασχολεί την Αλίε Ισμαΐλοβα, λέει ότι γνωρίζει πολλές οικογένειες που ψάχνουν αυτές τις γυναίκες:
«Γιατί έχουν καλή μόρφωση, έχοντας επωφεληθεί από το καλό εκπαιδευτικό σύστημα των χωρών του πρώην ανατολικού μπλοκ. Μπορεί να τύχεις σε πρώην νοσοκόμες και νηπιαγωγούς. Φυσικά και εμπιστεύεσαι σε τέτοια άτομα τα παιδιά σου. Μια Τουρκάλα που ολοκληρώνει μια ανάλογη εκπαίδευση δεν θα πήγαινε να δουλέψει σε ένα σπίτι». Και επιπλέον θα ζητούσε πολύ μεγαλύτερη αμοιβή, προσθέτει.
Παράνομοι οι περισσότεροι
Ωστόσο ένα πολύ μικρό ποσοστό του ξένου αυτού εργατικού δυναμικού έχει άδεια παραμονής και εργασίας. Επισήμως βρίσκονται στην Τουρκία ως τουρίστες, που σημαίνει ότι μπορούν να μείνουν στη χώρα το πολύ για τρεις μήνες. Μέχρι πρότινος η διάταξη αυτή μπορούσε να παρακαμφθεί πολύ εύκολα. Αρκεί να περνούσε κανείς για λίγο τα σύνορα και αμέσως μπορούσε να επιστρέψει στην Τουρκία για άλλους τρεις μήνες.
Από την 1η Φεβρουαρίου αυτό έχει αλλάξει: η διάρκεια παραμονής αλλοδαπών που βρίσκονται στην Τουρκία για τουριστικούς λόγους δεν πρέπει να υπερβαίνει συνολικά της 90 ημέρες εντός διαστήματος 180 ημερών. Αυτό σημαίνει ότι όποιος έχει διαμείνει επί 90 ημέρες στην Τουρκία, δεν επιτρέπεται να επιστρέψει στη χώρα για τις επόμενες 90 μέρες.
Τι λένε όμως οι ίδιοι οι αλλοδαποί για την αλλαγή της νομοθεσίας; Μια νεαρή Αρμένισσα που εργάζεται χωρίς χαρτιά σε ένα εργοστάσιο λέει ότι «δεν με ενδιαφέρει καθόλου. Μένω εδώ και 20 χρόνια στην Τουρκία και δεν έχω φύγει ποτέ. Ήρθα και έμεινα. Μου αρέσει εδώ. Δεν το σκέφτομαι καν να γυρίσω». Δεν είναι όμως δύσκολο για κάποιον να ζει έτσι σε μια χώρα, χωρίς να μπορεί, για παράδειγμα, να ανοίξει καν έναν τραπεζικό λογαριασμό στο όνομά του; «Ε αυτό δε γίνεται! Αλλά μπορείς να ζήσεις και χωρίς! Οι Τούρκοι έχουν, και τι έγινε; Πού το χρειάζομαι;»¨
Η ίδια αισθάνεται ασφαλής, καθώς σπανίως γίνονται έλεγχοι. Η τουρκική κυβέρνηση φαίνεται όμως τώρα αποφασισμένη να αντιμετωπίσει την παράνομη εργασία, καθώς, όπως υπολογίζεται, περίπου 100.000 αλλοδαποί, εργάζονται χωρίς χαρτιά.
SKAI
Ένα παράδειγμα είναι η...
Αλίε Ισμαΐλοβα, που εργάζεται ως οικιακή βοηθός σε ένα από τα ακριβά προάστια της Κωνσταντινούπολης. «Θα μπορούσα να δουλεύω ως οικιακή βοηθός και στη Βουλγαρία», λέει, αλλά «στη Σόφια θα έπαιρνα ίσως 1.000 λέβα, περίπου 500 ευρώ. Εδώ στην Κωνσταντινούπολη μπορεί να είμαι μακριά από το σπίτι μου, αλλά βγάζω περισσότερα. Και επιπλέον βρήκα μια τόσο καλή οικογένεια. Γιατί λοιπόν να φύγω; Όχι, προτιμώ να μείνω στην Τουρκία».
Η ραγδαία οικονομική ανάπτυξη της Τουρκίας οδήγησε και σε μια σημαντική αύξηση των μισθών. Στο μεταξύ είναι υψηλότεροι από ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, όπως τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία και πολλαπλάσιοι από τους αντίστοιχους στις γειτονικές χώρες του Καυκάσου. Χιλιάδες γυναίκες, κυρίως από την Αρμενία και τη Γεωργία, εργάζονται σήμερα ως οικιακοί βοηθοί στην Τουρκία. Η Εζίν Οζτούρκ, που απασχολεί την Αλίε Ισμαΐλοβα, λέει ότι γνωρίζει πολλές οικογένειες που ψάχνουν αυτές τις γυναίκες:
«Γιατί έχουν καλή μόρφωση, έχοντας επωφεληθεί από το καλό εκπαιδευτικό σύστημα των χωρών του πρώην ανατολικού μπλοκ. Μπορεί να τύχεις σε πρώην νοσοκόμες και νηπιαγωγούς. Φυσικά και εμπιστεύεσαι σε τέτοια άτομα τα παιδιά σου. Μια Τουρκάλα που ολοκληρώνει μια ανάλογη εκπαίδευση δεν θα πήγαινε να δουλέψει σε ένα σπίτι». Και επιπλέον θα ζητούσε πολύ μεγαλύτερη αμοιβή, προσθέτει.
Παράνομοι οι περισσότεροι
Ωστόσο ένα πολύ μικρό ποσοστό του ξένου αυτού εργατικού δυναμικού έχει άδεια παραμονής και εργασίας. Επισήμως βρίσκονται στην Τουρκία ως τουρίστες, που σημαίνει ότι μπορούν να μείνουν στη χώρα το πολύ για τρεις μήνες. Μέχρι πρότινος η διάταξη αυτή μπορούσε να παρακαμφθεί πολύ εύκολα. Αρκεί να περνούσε κανείς για λίγο τα σύνορα και αμέσως μπορούσε να επιστρέψει στην Τουρκία για άλλους τρεις μήνες.
Από την 1η Φεβρουαρίου αυτό έχει αλλάξει: η διάρκεια παραμονής αλλοδαπών που βρίσκονται στην Τουρκία για τουριστικούς λόγους δεν πρέπει να υπερβαίνει συνολικά της 90 ημέρες εντός διαστήματος 180 ημερών. Αυτό σημαίνει ότι όποιος έχει διαμείνει επί 90 ημέρες στην Τουρκία, δεν επιτρέπεται να επιστρέψει στη χώρα για τις επόμενες 90 μέρες.
Τι λένε όμως οι ίδιοι οι αλλοδαποί για την αλλαγή της νομοθεσίας; Μια νεαρή Αρμένισσα που εργάζεται χωρίς χαρτιά σε ένα εργοστάσιο λέει ότι «δεν με ενδιαφέρει καθόλου. Μένω εδώ και 20 χρόνια στην Τουρκία και δεν έχω φύγει ποτέ. Ήρθα και έμεινα. Μου αρέσει εδώ. Δεν το σκέφτομαι καν να γυρίσω». Δεν είναι όμως δύσκολο για κάποιον να ζει έτσι σε μια χώρα, χωρίς να μπορεί, για παράδειγμα, να ανοίξει καν έναν τραπεζικό λογαριασμό στο όνομά του; «Ε αυτό δε γίνεται! Αλλά μπορείς να ζήσεις και χωρίς! Οι Τούρκοι έχουν, και τι έγινε; Πού το χρειάζομαι;»¨
Η ίδια αισθάνεται ασφαλής, καθώς σπανίως γίνονται έλεγχοι. Η τουρκική κυβέρνηση φαίνεται όμως τώρα αποφασισμένη να αντιμετωπίσει την παράνομη εργασία, καθώς, όπως υπολογίζεται, περίπου 100.000 αλλοδαποί, εργάζονται χωρίς χαρτιά.
SKAI