εξέλιξη των ρυθμίσεων που μέχρι τότε περιλαμβάνονταν στο Διεθνές Δίκαιο Αλιείας, προκειμένου να συμπεριληφθούν και νέες οικονομικές και άλλες δραστηριότητες, τις οποίες μπορούν να ενεργήσουν παράκτια κράτη. Χωρίς ΑΟΖ δεν μπορείς να κάνεις εξόρυξη ώστε να επωφεληθείς εσύ ως κράτος τα κέρδη. Η Κύπρος έδωσε το παράδειγμα σε όλο τον ελληνισμό με τις τολμηρές της αποφάσεις σ' ένα πλαίσιο το οποίο ήταν αδιανόητο για πολλούς. Η εύρεση του φυσικού αερίου στο κοίτασμα Αφροδίτη που ανήκει στο οικόπεδο 12 και είναι ένα από τα φτωχότερα οικόπεδα, έχει ήδ� αλλάξει τα δεδομένα. Μόνο αυτό το οικόπεδο, καλύπτει τις ενεργειακές ανάγκες τις Ευρώπης για 100 χρόνια.
Το ζήτημα της οριοθέτησης της ελληνικής ΑΟΖ στην Ανατολική Μεσόγειο ταλανίζει την ελληνική εξωτερική πολιτική τα τελευταία χρόνια προκαλώντας σοβαρά προβλήματα στην αξιοπιστία των ελληνικών κυβερνήσεων αλλά και την αντίδραση πλέον της ελληνικής κοινής γνώμης, η οποία βλέπει το κράτος να μην μπορεί να υπερασπιστεί τα συμψέροντά του απέναντι στην επιθετικότητα της Τουρκίας. Η τελευταία, διαβλέποντας την αδυναμία της ελληνικής πολιτικής ελίτ για εξεύρεση λύσης, αξιοποιεί στο έπακρο την στρατιωτική της ισχύ απέναντι στη χώρα μας, η οποία -ως γνωστόν το�ς πάσι- εδώ και δύο χρόνια μαστίζεται από την οικονομική ύφεση.
Και όμως, η ειρηνική επίλυση της νέας διαφοράς της Ελλάδας με την Τουρκία θα μπορούσε να επιτευχθεί με την αξιοποίηση των μέσων που μας δίνει η επιστήμη, όπως τα διαγράμματα Voronoi, και με την υιοθέτηση μερικών «έξυπνων» χαμηλού κόστους προτάσεων αναπτυξιακού χαρακτήρα, οι οποίες θα «θωράκιζαν» οικονομικά το ανατολικότερο άκρο της Ελλάδας, το νησιωτικό σύμπλεγμα που ορίζει την ελληνική Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ): Το Καστελόριζο και τη νήσο Στρογγυλή.
Όταν εξετάζουμε σε συνδυασμό το πλαίσιο της Μεσογείου και το πλαίσιο της ΑΟΖ, αντιλαμβανόμαστε ότι αλλάζουν επί της ουσίας οι συσχετισμοί των χωρών. Λόγω των αποστάσεων, η επιρροή της ΑΟΖ είναι σημαντική πάνω στα μεγέθη των κρατών. Έτσι κράτη που θεωρούνται παραδοσιακά μεγάλα, ακόμα και αν είναι παράκτια μπορεί να έχουν μια σχετικά μικρή ΑΟΖ. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα τέτοιου τύπου είναι η Αλγερία. Και είναι οι Βαλεάρες της Ισπανίας που ελαχιστοποιούν αυτό το εμβαδόν της αλγερικής ΑΟΖ. Από την άλλη, υπάρχουν κράτη που θεωρούνται παραδοσιακά μικρά αλ�ά που έχουν μια τεράστια ΑΟΖ. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της περίπτωσης είναι η Ελλάδα. Όπως το αναδείξαμε σε προηγούμενο άρθρο, υπό τον περιορισμό της Μεσογείου, η πατρίδα μας έχει τη δεύτερη μεγαλύτερη ΑΟΖ μετά εκείνης της Ιταλίας. Κατά συνέπεια με αυτές τις τροποποιήσεις αν επανεξετάσουμε τον χάρτη των μεσογειακών ΑΟΖ και τον συνδέσουμε με τον χάρτη των χώρων, τότε αντιλαμβανόμαστε την εξαιρετική σημασία που έχει το θέμα για την Ελλάδα σε σχέση με τις άλλες χώρες, και πόσο μεγάλη αξία έχει η ΑΟΖ της και για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτή η τ�! �οπο� �οίηση της μεσογειακής γεωγραφίας έχει βέβαια άμεση σχέση και εφαρμογή με τα θέματα της αλιείας, αλλά μπορούμε ήδη να φανταστούμε τι επιπτώσεις έχει με το θέμα του αερίου και του πετρελαίου. Αν θυμηθούμε ότι η γαλλική εταιρεία πετρελαίων μελετά την περιοχή της Αιγύπτου από το 1911. Αν υπολογίσουμε τις δυνατότητες τις Αλγερίας και όλο το σύνολο των αγωγών που την ενώνει με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αν εξετάσουμε τα κοιτάσματα που βρέθηκαν τον Ιανουάριο 2009, Ταμάρ τον Δεκέμβριο 2010, Λεβιάθαν, τον Δεκέμβριο 2011, Αφροδίτη και τον Φεβρουάριο 2012, Τανίν στις ΑΟΖ του Ισραήλκαι της Κύπρου. Αν έχουμε στο μυαλό μας την ανακοίνωση της Nobel που είπε ότι το κυπριακό κοίτασμα είναι ένα από τα καλύτερα του κόσμου. Τότε μπορούμε να αντιληφθούμε ότι δεν είναι υπερβολή να θεωρήσουμε τη Μεσόγειο ως τη Μέση-Ανατολή του εικοστού πρώτου αιώνα.
Σε αυτό το μεγάλο παίγνιο, η Ελλάδα είναι ένας ισχυρός παίκτης τουλάχιστον στο πλαίσιο των δυνατοτήτων. Και αυτό είναι ανεξάρτητο από κάθε πολιτική βούληση. Βέβαια αν η τελευταία δεν έχει μια εθνική εμβέλεια, μπορεί όλη αυτή η δυνατότητα να μετατραπεί σε ανικανότητα. Με άλλα λόγια το πλαίσιο (δηλαδή το Δίκαιο της θάλασσας) και το πεδίο (δηλαδή η θέση μας στην Ανατολική Μεσόγειο) είναι θετικότατα. Απλώς πρέπει να τα υποστηρίξουμε και με το πεδίο δράσης, το οποίο εξαρτάται άμεσα από τις επιλογές των κυβερνήσεών μας. Η τεχνογνωσία και η στρατηγική είναι τα εργ�λεία μας κι έχουμε αποδείξει πόσο αποτελεσματικά είναι. Πρέπει όμως να έχουμε και τους ανάλογους πολιτικούς για να πάρουν την τελική απόφαση. Κατά συνέπεια, τώρα ο λαός μας ξέρει ποιος είναι ο ρόλος του στις εκλογές αν θέλει πραγματικά να αποκτήσει η Ελλάδα την ΑΟΖ που δικαιούται.
Από τα διαγράμματα Voronoi στην τριγωνοποίηση του Delaunay
Τα διαγράμματα Voronoi δεν λύνουν μόνο προβλήματα γεωγραφίας και τοπολογίας. Όταν τα επινόησε ο Georgy Voronoi (1868-1908), ο οποίος ήταν μαθητής του Andrey Markov (1856-1922) αλλά και δάσκαλος των Delaunay (1890 -1980) και Sierpiski (1882-1969), δημιούργησε ένα ολόκληρο μαθηματικό πλαίσιο μέσω της υπολογιστικής γεωμετρίας.
Η ιδέα των διαγραμμάτων Voronoi είναι η δημιουργία νέων σημείων, που διαφέρουν από τα αρχικά δεδομένα και δεν παρουσιάζονται με απλό τρόπο στον λύτη. Δημιουργούν μία νέα δομή, η οποία είναι αόρατη για τον μη ειδικό που εξετάζει τα αρχικά στοιχεία. Αυτή η έννοια είναι σημαντικότατη στα μαθηματικά και όχι μόνο. Στο γνωστικό επίπεδο, απελευθερώνει την σκέψη και τη βάζει να λειτουργεί μη συμβατικό, για να λύσει ένα πρόβλημα φαινομενικά στατικό.
Η συμβολή των διαγραμμάτων Voronoi είναι η εισαγωγή ενός δυναμικού πλαισίου, το οποίο διευκολύνει όχι μόνο την επίλυση αλλά και την επινόηση νέας στρατηγικής.
Επιπλέον, τα διαγράμματα Voronoi συσχετίζονται άμεσα με την τριγωνοποίηση που εφηύρε ο Delaunay το 1934. Πιο συγκεκριμένα, τα διαγράμματα Voronoi κι η τριγωνοποίηση Delaunay συνδυάζονται δυικά στη γενική περίπτωση. Το ενδιαφέρον είναι ότι πρακτικά τα διαγράμματα Voronoi δεν σχετίζονται με κύκλους αλλά με ευθύγραμμα τμήματα. Ενώ η τριγωνοποίηση του Delaunay ορίζεται αποκλειστικά μέσω κύκλων.
Τα κέντρα των τριγώνων της τριγωνοποίησης, τα οποία δεν εμπεριέχουν κανένα αρχικό σημείο, αν τα ενώσουμε, θα βρούμε το διάγραμμα Voronoi. Γι' αυτόν τον λόγο λέμε ότι λειτουργούν δυικά. Αυτό σημαίνει ότι στο πλαίσιο της εφαρμογής των διαγραμμάτων Voronoi, υπάρχει η δυνατότητα να εκμεταλλευτούμε και την τριγωνοποίηση του Delaunay, έτσι ώστε να χρησιμοποιήσουμε και τα τρίγωνά της, τα οποία μπορούν να εμπεριέχουν ή όχι τα διαγράμματα Voronoi.
Από τα διαγράμματα Voronoi στην τριγωνοποίηση του Delaunay υπάρχει ένα νοητικό σχήμα με πολλαπλές εφαρμογές και εκτός του χώρου των καθαρών μαθηματικών και ειδικά στον χώρο της στρατηγικής μέσω της τοποστρατηγικής. Αυτό το νοητικό σχήμα λειτουργεί ως πολλαπλότητα για τη γνωστική προσέγγιση της νοητικής στρατηγικής.
Η εμμονή μας να λύσουμε όλα τα προβλήματά μας με την Τουρκία, για να καθορίσουμε εκ των υστέρων τα όρια της ελληνικής ΑΟΖ δεν είναι μόνο μη αποτελεσματική, αλλά και επικίνδυνη σε βάθος χρόνου. Το casus belli, τα 12 ναυτικά μίλια και το πρόβλημα της υφαλοκρηπίδας δεν είναι παρά μόνο λεπτομέρειες σε σχέση με το γενικό πλαίσιο της ΑΟΖ. Η στρατηγική μας αποκτά έναν απλοϊκό χαρακτήρα, όπως το απέδειξαν οι συμφωνίες της Κύπρου με την Αίγυπτο και τον Λίβανο. Το Θέμα μας δεν είναι να επικεντρωθούμε στην Τουρκία και ειδικά με έναν αποκλειστικό τρόπο. Αλλιώς οι καθυστερήσε�ς και οι πλάγιες επιθέσεις οτο χώρο των διαπραγματεύσεων δεν δίνουν μόνο ιδέες στους άλλους παίκτες της θεωρίας παιγνίων, αλλά δημιουργούν και δεδικασμένα τουλάχιστον στο de facto επίπεδο. Έχουμε το παράδειγμα της Γαύδου με τη Λιβύη. Στην πραγματικότητα, ο καθορισμός της ελληνικής ΑΟΖ δεν έχει λόγο ν' αρχίσει με την Τουρκία.
Θεωρούμε ότι το πρώτο βήμα πρέπει να γίνει με την Ιταλία, η οποία είναι η μόνη χώρα που συνορεύει μαζί μας και ανήκει στην Ευρωπαϊκή Ένωση, δίχως προβλήματα με την Τουρκία, με την οποία έχουμε ήδη υπογράψει μια σύμβαση όσον αφορά στο F.I.R.
Το δεύτερο βήμα θα πρέπει να γίνει με την Αλβανία, και αυτό με δίκαιο τρόπο.
Το τρίτο βήμα αφορά την Λιβύη και την επίλυση του προβλήματος της Γαύδου.
Το τέταρτο βήμα πρέπει να γίνει με την Κύπρο, έτσι ώστε να ενισχυθεί το όλο πλαίσιο του Ενιαίου Αμυντικού Δόγματος.
Και μόνο το πέμπτο βήμα θα αγγίξει την Τουρκία. Έτσι, αυτή η τελική διαπραγμάτευση, που θα γίνεται βέβαια σε ευρωπαϊκό πλαίσιο, δεν θα είναι σε πρωτογενές επίπεδο, αφού θα έχουν προηγηθελι όλες οι άλλες συμφωνίες τόσο σε ευρωπαϊκό πεδίο όσο και σε ευρωμεσογειακό πεδίο.
Το θέμα της ΑΟΖ δεν είναι μόνο ένα πρόβλήμα, αλλά ένας ολόκληρος προβληματισμός που πρέπει να έχει απαραίτητα η πατρίδα μας, αν θέλει να ενσωματώσει τα νέα δεδομένα που καθορίζουν το παγκόσμιο γίγνεσθαι. Αυτό σημαίνει ότι δεν έχει νόημα να περιμένουμε τη συγκρότηση μιας επιτροπής με ειδικές αρμοδιότητες όσον αφορά στην ΑΟΖ. Στην πραγματικότητα, η ΑΟΖ πρέπει να συμπεριληφθεί ως ένας παράγοντας στη νοητική μας στρατηγική. Δεν είναι ούτε μία εξαίρεση, ούτε μία ειδική περίπτωση. Ανήκει στα δεδομένα της γεωστρατηγικής μας μέσω της τοποστρατηγικής. Κατά συνέ�εια, είναι δική μας ευθύνη να περάσουμε το μήνυμα σε όλο το πολιτικό-διπλωματικό-στρατιωτικό φάσμα, αν θέλουμε πραγματικά να έχουμε απόδοση σε εθνικά θέματα. Εκτός αν λέμε ότι ασχολούμαστε με τα τελευταία, δίχως να πιστεύουμε στο βάθος ότι μπορούμε να τα λύσουμε. Ο προβληματισμός της ΑΟΖ ξεκαθαρίζει πολλά προβλήματα που παρουσιάζονται πρακτικά μόνο σε μεγάλες αποστάσεις. Η εικόνα του Αιγαίου που έχουμε, με τα 6 ναυτικά μίλια, δεν έχει καμιά σχέση με την επόμενη πραγματικότητα. Ας εμπλουτίσουμε τα δεδομένα μας και ας αναδείξουμε τα νοητικά σχήματα που! θα μ πορέσουν να αντέξουν τις αλλαγές δίχως να υποστούν εκφυλισμούς.
Στα μαθηματικά προσέχουμε πάντα τις λεπτομέρειες. Αυτή η διαδικασία είναι απαραίτητη, διότι πρόκειται για μια νοητική τέχνη. Στην περίπτωση ης επιστήμης, η πραγματικότητα μέσω της φύσης αναδεικνύει τελικά τις λεπτομέρειες που προκαλούν προβλήματα στις θεωρίες, οι οποίες δεν είναι τίποτα άλλο από μοντέλα. Στην καθημερινότητα δεν δίνουμε λοιπόν σημασία στις μαθηματικές λεπτομέρειες, θεωρώντας ότι δεν έχουν μεγάλη σημασία και βέβαια επιπτώσεις. Κι όσο κανείς δεν έχει μελετήσει με ακρίβεια, όλοι συμφωνούν δίχως να αντιλαμβάνονται τα λάθη τους. Εδώ θα θέλ�με να αναδείξουμε ένα πρόβλημα που ανήκει στις μαθηματικές λεπτομέρειες, όμως έχει στρατηγικές επιπτώσεις. Αρχικά το πρόβλημα προέρχεται από τον συνδυασμό της ύπαρξης του τοπικού και του ολικού. Έχουμε την εντύπωση ότι μία μικρή γωνία είναι ανάλογη με μία μηδενική. Υπολογισμοί στη φυσική μάς δημιουργούν αυτή την τάση, ακόμη και στο επίπεδο ενός κλασικού εκκρεμούς. Η μαθηματική πραγματικότητα είναι ριζικά διαφορετική. Η κλασική ανάλυση επαρκεί για να αποδείξει το λανθασμένο επιχείρημα, ακόμα και μέσω της παραγώγησης. Η αλήθεια είναι ότι μία μικρή �! �ωνί� � είναι απλώς ανάλογη με μία άλλη μικρή γωνία, εκτός από τη μηδενική. Το πρόβλημα εμφανίζεται στη γεωμετρία, όπου η απόσταση έχει μεγάλη σημασία. Όντως μια μικρή γωνία παραμένει μικρή μόνο σε τοπικό επίπεδο, όσον αφορά στο γραμμικό άνοιγμα και όχι το γωνιακό. Δύσκολα καταλαβαίνουμε πόσο μεγάλη σημασία έχει αυτή η λεπτομέρεια. Και μόνο όταν σκεφτόμαστε ολικά και όχι τοπικά το αντιλαμβανόμαστε. Διότι σε μεγάλη απόσταση η παραμικρή γωνία έχει τη σημασία της. Με άλλα λόγια, είναι μία εκφυλισμένη εφαρμογή του «φαινομένου της πεταλούδας», το οποίο ζει στη μορφο�λασματική ανάλυση. Πλέον όλοι μας έχουμε αντιληφθεί τη σπουδαιότητα του Καστελόριζου όσον αφορά στην ΑΟΖ της Ελλάδας. Το βασικό στοιχείο είναι ότι το νησί του Καστελόριζου επιτρέπει την επαφή των ΑΟΖ της Κύπρου και της Ελλάδας. Κι όμως, δεν είναι ακριβώς έτσι τα πράγματα. Στην πραγματικότητα είναι το σύμπλεγμα του Καστελόριζου που επιτρέπει αυτήν την επαφή και όχι μόνο το νησί. Αυτή η μικρή διαφορά έχει στρατηγικές επιπτώσεις και γι' αυτόν τον λόγο είναι σημαντικό να επικεντρωθούμε στη Στρογγύλη. Διότι η διαφορά κάνει τη διαφορά.
Ο ακριβής υπολογισμός της γωνίας δείχνει ότι αυτή η λεπτομέρεια έχει μεγάλες επιπτώσεις μέσω της μέσης γραμμής. Με άλλα λόγια, αν θέλουμε πραγματικά να ενισχύσουμε την όλη μας προσπάθεια, πρέπει να υποστηρίξουμε πρακτικά την οικονομική δραστηριότητα της Στρογγύλης. Αυτό φαίνεται ξεκάθαρα στις πηγές που την αναφέρουν όσον αφορά στην ελληνική ΑΟΖ, όποιος κι αν είναι ο φορέας. Και θα πρέπει αυτός ο υπολογισμός να πσρουσιασθεί με ξεκάθαρο τρόπο στους εταίρους στην ΕΕ, για να γνωρίζουν ση η συνεκτικότητα της ευρωπαϊκής ΑΟΖ εξαρτάται από αυτή τη μικρή διαφορ�, τη μαθηματική λεπτομέρεια που εντοπίσαμε. Πρακτικά, η ανάδειξη του θέματος μπορεί να χρησιμοποιηθεί, για να ζητηθεί μία ευρωπαϊκή χορηγία στην περιοχή αυτή, η οποία είναι τόσο σημανηκή. Το Φαινόμενο εξηγείται από τον ορισμό της ΑΟΖ, ο οποίος αφορά τα 200 ν.μ. Η μεγάλη απόσταση δίνει σημασία στη μικρή γωνία της κλίσης της ελληνικής ΑΟΖ και επιτρέπει την ύπαρξη του τριπλού σημείου επαφής εκτός κυψέλης Voronoi της Αιγύπτου, πράγμα το οποίο δείχνει την αποτελεσματικότητα των διαγραμμάτων Voronoi για τη μελέτη του προβλήματος, όπου το τοπικό επηρεάζει το ολικό, �! �που τα μαθηματικά αναδεικνύουν την στρατηγική (εικόνες 1,2 & 3).
Από το τριπλό σημείο επαφής έως το Καστελλόριζο
Το τριπλό σημείο επαφής των ΑΟΖ της Αιγύπτου, της Ελλάδας και της Κύπρου είναι καθοριστικό, όχι ως ορισμός αλλά ως συνέπεια για το σύμπλεγμα του Καστελόριζου. Αρχικά πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι ο μόνος τρόπος για να υπάρχει επαφή της ΑΟΖ της Ελλάδας με την ΑΟΖ της Κύπρου, είναι να έχει όχι μόνο το Καστελόριζο μια οικονομική δραστηριότητα αλλά και η Στρογγύλη. Επιπλέον, πρέπει η τοπική ΑΟΖ να μην είναι περιορισμένη, διότι αυτή δε θα επαρκούσε για να δώσει την ιδιότητα της συνεκτικότητας στην ευρωπαϊκή ΑΟΖ. Κατά συνέπεια, μια άμεση αντιμετώπισή της μπο�εί να μην υποστηριχθεί από το διπλωματικό σώμα. Ένας τρόπος γιο να αποφύγουμε αυτή τη δυσκολία είναι να ενεργοποιήσουμε το τριπλό σημείο επαφής, το οποίο έχει τη δυνατότητα να αποδείξει την ύπαρξη μιας πλήρους ΑΟΖ για το σύμπλεγμα του Καστελόριζου. 0 καθηγητής Καρυώτης προτείνει σε αυτό το πλαίσιο μια διακρατική συμφωνία μεταξύ Αιγύπτου, Ελλάδος και Κύπρου. Αυτή η ιδέα βασίζεται βέβαια και στη διακρατική συμφωνία της Αιγύπτου με την Κύπρο, η οποία έγινε το 2003. Με άλλα λόγια, να γίνει μια διπλή συμφωνία. Για να προωθήσουμε αυτήν την ιδέα σε πρακτικό επί! πεδο μπορούμε να επισημάνουμε ότι η διακρατική συμφωνία με την Αίγυπτο προσφέρει ήδη στην Ελλάδα, το τριπλό σημείο επαφής, πράγμα το οποίο αποδεικνύει de facto και de jure την ύπαρξη της ΑΟΖ του Καστελόριζου και μαζί και δίχως περιορισμούς. Δηλαδή αυτή η κίνηση δημιουργεί ήδη μια κατάσταση η οποία βοηθά το οικοδόμημα της διπλής συμφωνίας μεταξύ των τριών κρατών. Ανή να προσπαθήσουμε να αγγίξουμε πρώτα την κανονική ΑΟΖ του Καστελόριζου, μπορούμε να αναζητήσουμε τη διπλή συμφωνία και για να γίνει αυτή μπορούμε να επικεντρωθούμε στο τριπλό σημείο επαφής.
Σε κάθε περίπτωση, είναι το πρέπον να παίξουμε με την Αίγυπτο, η οποία είναι ένας δύσκολος παίκτης που ξέρει από τη διπλωματία. Δεν πρέπει να έχουμε επιφυλάξεις για τις τοπικές αλλαγές. Τα οικονομικά συμφέροντα είναι τόσο σημαντικά που αγγίζουν αναγκαστικά την υψηλή στρατηγική του κράτους, κατά συνέπεια δεν πρέπει να εμπλέκουμε σε κομματικές αντιπαραθέσεις που δεν έχουν καμιά σχέση με το πλαίσιο της ΑΟΖ. Δεν πρέπει να ξεχάσουμε και το ιστορικό της Αιγύπτου... Αλλιώς θα παραμείνει επιφυλακτικό σε ένα παραδοσιακό συμμαχικό πλαίσιο. Αλλά σε κάθε περίπτωση �εν πρέπει να παραμερίσουμε το γεγονός ότι η Αίγυπτος υπέγραψε μια συμφωνία με την Κύπρο το 2003. Τώρα είναι η ώρα για την Ελλάδα να κινηθεί.
Στις 14 Μαρτίου 2012 το Διεθνές Δικαστήριο για το Δίκαιο της Θάλασσας, που εδρεύει στο Αμβούργο της Γερμανίας, πήρε μια σημαντική απόφαση που αφορούσε την διένεξη του Μπανγκλαντές με το Μυανμάρ (πρώην Βούρμα) στον κόλπο της Βεγγάλης.
Τα δυο αυτά κράτη έχουν υπογράψει και επικυρώσει τη Συνθήκη για το Δίκαιο της Θάλασσας Η απόφαση αφορούσε την οριοθέτηση των χωρικών υδάτων, της υφαλοκρηπίδας, της υφαλοκρηπίδας πέραν των 200 ν.μ. και της ΑΟΖ. Είναι η πρώτη φορά που το Δικαστήριο, που δημιουργήθηκε με τη Συνθήκη για το Δίκαιο της Θάλασσας το 1982, ασχολείται με την οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών. Τα πρώτα 16 χρόνια της ύπαρξής του ασχολείτο κυρίως με θέματα αλιείας και της άμεσης απελευθέρωσης πλοίων.
Μέχρι σήμερα τα κράτη που είχαν διαφορές που αφορούσαν τα θαλάσσια σύνορά τους χρησιμοποιούσαν το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης ή ένα διαιτητικό δικαστήριο. Είναι επίσης η πρώτη φορά που ένα δικαστήριο ασχολείται ταυτόχρονα με τα θέματα χωρικών υδάτων, του εσωτερικού και εξωτερικού ορίου της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ.
Το Δικαστήριο, κατ' αρχάς αποφάσισε ότι έχει δικαιοδοσία σε όλα τα θέματα. Το Μπανγκλαντές υποστήριζε ότι η διαφορά πρέπει να επιλυθεί βάσει της αρχή της ευθυδικίας (equity) και το Μυανμάρ βάσει της αρχής της μέσης γραμμής (equidistance). Το Δικαστήριο ακολούθησε, στις περισσότερες περιπτώσεις τη θέση του Μπανγκλαντές. Η πιο σημαντική, κατά τον γράφοντα, απόφασή του αφορά την οριοθέτηση των χωρικών υδάτων και ιδιαίτερα αυτή των νησιών. Το Μυανμάρ υποστήριζε ότι η νήσος St Martin του Μπανγκλαντές, επειδή βρίσκεται κοντά στα δικά της παράλια, δεν δικαιούται χωρικά ύδατα12 ν.μ., όπως ορίζει το Άρθρο 15 της Συνθήκης για το Δίκαιο της Θάλασσας, αλλά μόνο 6 ν.μ. Το Μυανμάρ ζήτησε από το Δικαστήριο το St Martin να ανήκει στη κατηγορία των «ειδικών περιστάσεων» και δεν έπρεπε να έχει «πλήρη επήρεια» μια και αυτό θα οδηγούσε σε παραμόρφωση της γενικής διαμόρφωσης των ακτών των δυο κρατών. Αντίθετα το Μπανγκλαντές υποστήριξε ότι στο νησί St Martin έπρεπε να δοθεί «πλήρη επήρεια» γιατί έτσι έχει απαιτήσει το Διεθνές Δίκαιο σε προηγούμενες περιπτώσεις. Σε καμία προηγούμενη απόφαση διεθνών αποφάσεων κατοικήσιμα νησιά έχουν λάβει χωρικά �! �δατ� � λιγότερο των 12 ν.μ. Τα μόνα νησιά που έχουν λάβει λιγότερο από 12 ν.μ. ήταν μη κατοικήσιμα ή άγονα (barren). Το Μπανγκλαντές επίσης τόνισε ότι το St Martin έχει μια έκταση 8 τετρ. χλμ., διαθέτει μια ναυτική βάση και έχει περίπου 7.000 κατοίκους.
Το Δικαστήριο απέρριψε τη θέση του Μυανμάρ και υποστήριξε τη θέση του Μπανγκλαντές δίνοντας «πλήρη επήρεια» στο St Martin και έτσι του έδωσε χωρικά ύδατα 12 ν.μ.! Δήλωσε επίσης ότι το γεγονός ότι το St Martin βρίσκεται κοντά στις ακτές του Μυανμάρ δεν σημαίνει ότι δεν δικαιούται να έχει χωρικά ύδατα 12 ν.μ.
Μετά αποφάσισε ότι πρέπει να χρησιμοποιηθεί η αρχή της ευθυδικίας/ειδικών περιστάσεων στην οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ, για να υπάρξει μια πιο δίκαιη κατανομή αυτών των δυο θαλάσσιων ζωνών. Έτσι το Μυανμάρ έχασε ένα μέρος αυτής της θαλάσσιας ζώνης μια και το Μπανγκλαντές αύξησε την ΑΟΖ του από 107.000 τετρ. χλμ. σε 111.000 τετρ. χλμ.
Τέλος, για πρώτη φορά διεθνές δικαστήριο ασχολήθηκε με τα εξωτερικά όρια της υφαλοκρηπίδας ενός κράτους σε περίπτωση που αυτό δικαιούται υφαλοκρηπίδας πέραν των 200 ν.μ. Το Δικαστήριο του Αμβούργου έδωσε εξωτερικά όρια υφαλοκρηπίδας και στα δύο κράτη προεκτείνοντας την εξωτερική υφαλοκρηπίδα τους πέραν των 200 ν.μ. αλλά χωρίς να ορίσει το τέλος της μια και εκεί θα πρέπει να οριοθετηθεί και η υφαλοκρηπίδα της Ινδίας που δεν ήταν ένα συμβαλλόμενο μέρος αυτής της διαφοράς. Το μέρος αυτό της απόφασης δεν αφορά καθόλου τη Μεσόγειο γιατί κανένα κράτος της Μεσογ�ίου δεν διαθέτει εξωτερική υφαλοκρηπίδα.
Η απόφαση αυτή του Διεθνούς Δικαστηρίου του Δίκαιου της Θάλασσας πρέπει να εξεταστεί από το Υπουργείο Εξωτερικών γιατί δίνει κάποια πλεονεκτήματα στην Ελλάδα στη διαφορά της με την Τουρκία. Συγκεκριμένα, η απόφαση να δώσει χωρικά ύδατα 12 ν.μ. σένα νησί που βρίσκεται απέναντι την ακτή ενός άλλου κράτους ενισχύει τη θέση της Ελλάδας έναντι της Τουρκίας στο Αιγαίο Πέλαγος. Από την άλλη πλευρά, η έμφαση στην έννοια της ευθυδικίας/ειδικών περιστάσεων αδυνατίζει τη θέση μας για το σύμπλεγμα του Καστελόριζου.
Η απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου Δικαιοσύνης στις 24/02/1982 έχει ως εξής:
«The Court enumerated the relevant circumstances to be taken into account in achieving an equitable delimitation, including: the fact that the area relevant to the delimitation in the present case was bounded by the Tunisian coast from Ras Ajdir to Ras Kaboudia and the Libyan coast from Ras Ajdir to Ras Tajoura and by the parallel of latitude passing through Ras Kaboudia and the meridian passing through Ras Tajoura; the general configuration of the coasts of the Parties; the existence and position of the Kerkennah Islands; the land frontier between the Parties and their conduct prior to 1974; and the element of a reasonable degree of proportionality».
Δεν μεταφράσαμε το κείμενο που αφορά την επίλυση της διαφωνίας μεταξύ Τυνησίας και Λιβύης όσον αφορά στο θέμα της υφαλοκρηπίδας για να μην υπάρξει παρερμηνεία. Τα δύο κράτη συμφώνησαν στις 10 Ιουνίου 1977 να αποταθούν στο ΔΔΔ. Στο πνεύμα του ΔΔΔ μπορούμε να εισέλθουμε άμεσα αναλύοντας το εξής σκεπτικό.
«The Court did not accept the Libyan contention of ignoring the Kerkennah Islands nor did it consider right to give the islands 'full effect' by drawing a line parallel to them».
Με άλλα λόγια δεν ακολουθεί τις «ακραίες» θέσεις των δύο κρατών. Και αυτό θα έχει την επόμενη συνέπεια.
«What the Court did was to give them "half effect", a boundary line parallel to a line midway between the "no effect" and "full effect" lines representing the Tunisian coast, which produced a boundary line of 52ο inclination in the second sector».
Τέτοιες αποφάσεις όσον αφορά στο θέμα της υφαλοκρηπίδας, θα ήταν καλό να μην τις ξεχνάμε διότι φαίνεται πως οι ειδικοί δεν μας τις υπενθυμίζουν. Κι όμως το αποτέλεσμα είναι απλό. Τα νησιά της Τυνησίας δεν έχουν πραγματικά την ιδιότητα της υφαλοκρηπίδας, ενώ δεν την έχουν χάσει εντελώς. Πρέπει λοιπόν να είμαστε πολύ προσεχτικοί στις κινήσεις και στις δηλώσεις μας όσον αφορά στην υφαλοκρηπίδα διότι η ιστορία του δικαίου δεν ξεχνά τις υποθέσεις. Επιπλέον αν αναλύσουμε διεξοδικά την όλη υπόθεση τότε βλέπουμε μια σειρά από επιχειρήματα τα οποία απορρίφθηκαναπό το ΔΔΔ που προσπάθησε να βρει την υποτιθέμενη δίκαιη λύση. Δεν νομίζουμε ότι είναι ανάγκη να αναλύσουμε τις επιπτώσεις από μια τέτοια απόφαση σε μερικά μας νησιά για να καταλάβει ο καθένας το τεράστιο κόστος. Ας είμαστε λοιπόν πιο αποτελεσματικοί κι ας ασχοληθούμε εντατικά με το θέμα της ΑΟΖ για να μην έχουμε να αντιμετωπίσουμε τέτοιες καταστάσεις.
Η απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου Δικαιοσύνης στις 03/06/1985 έχει ως εξής:
«In consequence, an equitable result may be arrived at by drawing, as a first stage in the process, a median line every point of which is equidistant from the low-water mark of the relevant coast of Malta (excluding the islet of Filfla), and the low-water mark of the relevant coast of Libya, that initial line being then subject to adjustment in the light of the above-mentioned circumstances and factors».
Έως αυτό το σημείο μπορούμε ακόμα να έχουμε την εντύπωση ότι επιλύθηκε η διαφωνία μεταξύ Μάλτας και Λιβύης όσον αφορά στο θέμα της υφαλοκρηπίδας όμως η πραγματικότητα είναι διαφορετική αφού ο αλγόριθμος που πρότεινε το ΔΔΔ δεν έχει τελειώσει ακόμα, όπως μας το αποδεικνύει η επόμενη παράγραφος της τελικής απόφασης:
«The adjustment of the median line referred to in subparagraph above is to be effected by transposing that line northwards through 18΄ of latitude (so that it intersects the meridian 15ο 10΄ Ε at approximately latitude 34ο 30΄ Ν) such transposed line then constituting the delimitation line between the areas of continental shelf appertaining to the Socialist People's [Libyan] Arab Jamahiriya and to the Republic of Malta respectively».
Αυτό είναι ένα χαριστικό χτύπημα για την υφαλοκρηπίδα της Μάλτας. Και τα δύο μέρη είχαν υπογράψει το Δίκαιο της Θάλασσας το 1982 μόνο που η σύμβαση δεν ήταν ακόμα σε ισχύ εκείνη την εποχή, όπως το επισημαίνει το κείμενο του ΔΔΔ:
«Both Parties had signed the 1982 Convention on the Law of the Sea, but that Convention had not entered into force, and it was therefore not operative as treaty law».
Σε αυτό το σημείο φαίνεται ότι η Μάλτα δεν έπρεπε να σπεύσει για να πετύχει μια συμφωνία για την υφαλοκρηπίδα. Έπρεπε να περιμένει το πλαίσιο της ΑΟΖ για να προχωρήσει. Μάλιστα προσπάθησε μάταια βέβαια να το χρησιμοποιήσει δίχως να είναι ενεργοποιημένο, για να δικαιολογήσει τη θέση της όσον αφορά στο επιχείρημα της απόστασης.
«Malta relied on the genesis of the exclusive economic zone concept and its inclusion in the 1982 Convention as confirming the importance of the "distance principle" in the law of the continental shelf and the detachment of the concept of the shelf from any criterion of physical prolongation. For Malta, the reference to distance in article 76 of the 182 United Nations Convention on the Law of the Sea represented a consecration of the "distance principle"».
Έχουμε λοιπόν ένα απτό παράδειγμα όπου η έλλειψη της ΑΟΖ, ως έννοιας σε ισχύ, περιόρισε την υφαλοκρηπίδα της Μάλτας. Ας μην το ξεχάσουμε και αυτό το παράδειγμα.
Το γενικό πρόβλημα της αντίληψης για τη σημασία της ΑΟΖ είναι ότι δεν έχουμε εικόνα της πραγματικότητάς της. Τα 200 ν.μ. αλλάζουν τόσο πολύ τα συνηθισμένα δεδομένα, που μας δυσκολεύουν στη νοητική μας μοντελοποίηση. Επιπλέον, η κλασική γεωγραφία με την απλοϊκή της έννοια δίνει έμφαση μόνο στην ξηρά. Για την ΑΟΖ χρειαζόμαστε μία θαλασσογραφία, για να αποκτήσουμε μία εικόνα υψηλής στρατηγικής. Μέσω των διαγραμμάτων Voronoi μπορούμε να κατασκευάσουμε μία νοητική Χάρτα της ΑΟΖ, όπου η ξηρά ενσωματώνεται στην κυψέλη Voronoi που ελέγχει και δεν υπάρχει διαχωριστική γρ�μμή μεταξύ τους. Με αυτόν τον τρόπο, η θάλασσα και η ξηρά της κυψέλης αποτελούν μία ενιαία οντότητα. Έτσι, τα μεγέθη είναι άμεσα συγκρίσιμα και μας επιτρέπουν μία αποτελεσματική αξιολόγηση της επιρροής της ΑΟΖ από κάθε νοητική οντότητα. Η νοητική Χάρτα της ΑΟΖ παρουσιάζει σημαντικές διαφορές σε σχέση με τον κλασικό γεωγραφικό χάρτη. Βλέπουμε ότι ακόμα και μικρά νησιά τα οποία θεωρούμε και περιθωριακά έχουν ένα εμβαδόν τεράστιο μέσα στο μοντέλο μας και άλλα που θεωρούσαμε παραδοσιακά ως πιο σημανηκά δεν έχουν τόσο μεγάλη έκταση, διότι βρίσκονται κον! τά σ� � άλλες κυψέλες. Κατά συνέπεια, μπορούμε να δούμε την τοποστρατηγική αξία κάθε κυψέλης και να αντιληφθούμε βέβαια πόσο σημαντικές είναι οι ακριτικές -λόγω της ουράς που διαθέτουν- μέσω της τοποθεσίας τους πάνω στο χάρτη. Η νοητική Χάρτα της ΑΟΖ δίνει επιπλέον τη δυνατότητα να μελετήσουμε αντικειμενικά με ποιον τρόπο μάς κοιτάζουν κράτη που έχουν διεκδικήσεις. Βλέπουμε έτσι την αντικειμενική αξία του συμπλέγματος του Καστελόριζου, αλλά και της Γαύδου. Σε αυτή τη Χάρτα έχουν εντελώς διαφορετικές διαστάσεις.
Το Καστελόριζο, παραδείγματος χάρη, αποκτά έτσι την αξία σε μέγεθος της Πελοποννήσου, πράγμα το οποίο διαμορφώνει την άποψή μας για το θέμα. Διότι ακόμα και για τον λιγότερο πατριώτη άλλο είναι να χάσει το Καστελόριζο και άλλο την Πελοπόννησο. Ενώ στην πραγματικότητα, όπως το δείχνει η Χάρτα της ΑΟΖ, είναι απολύτως το ίδιο. Η Χάρτα επιτρέπει μία νέα προσέγγιση των πραγμάτων και των δυνατοτήτων που έχουμε ως Ελλάδα, χάρη στα πολυάριθμα νησιά μας. Τώρα μπορούμε εύκολα να δείξουμε ότι αποτελούμε ένα μεσογειακό μετασχηματισμό του παραδείγματος της γαλλικής Α�Ζ στην υδρόγειο, η οποία είναι η δεύτερη μεγαλύτερη ΑΟΖ στον κόσμο. Οι μεγάλες αποστάσεις μεταξύ των νησιών μας που χρησιμοποιούνται ως πρόσχημα για τη δημιουργία άγονων γραμμών, μέσω της Χάρτας, γίνονται ισχυρές διότι παρουσιάζουν τα αληθινά μεγέθη των δεξαμενών έλξης των ελκυστών που είναι τα νησιά μας.
Η νοητική Χάρτα της ΑΟΖ είναι η τοποστρατηγική απόδειξη της ισχύος της Ελλάδας σε αυτόν τον τομέα. Είναι μία εικόνα που κάνει τη διαφορά και δείχνει τη στρατηγική που πρέπει να εφαρμόσουμε, για να μετατρέψουμε αυτό το απέραντο γαλάζιο σε εθνικό θησαυρό.
Για όσους δεν έχουν καταλάβει ακόμα το δυναμικό πλαίσιο της ΑΟΖ, έρχεται το Euroasia Interconnector να αποδείξει σε όλους την αποτελεσματικότητά του. Έχουμε αναπτύξει πρόσφατα μια φιλική σχέση με τον Σόλωνα Κασσίνη στο πλαίσιο του αγώνα μας για τη θέσπιση της ελληνικής ΑΟΖ, αλλά έχουμε κι έναν άλλο παλιό και τολμηρό φίλο Κύπριο τον Νάσο Κτωρίδη που μας βοήθησε τα μέγιστα όταν αντιμετωπίζαμε το Σχέδιο Ανάν, που τώρα έρχεται να ενισχύσει επί του πρακτέου την όλη μας προσπάθεια για να αναδείξουμε ότι η ουτοπία και του άλλου μας φίλου από την Αμερική Θεόδωρου Καρυώτη ε�ναι πλέον ένα όραμα για τον ελληνισμό σε όλες του τις διαστάσεις. Η σημασία της συνεκτικότητας της ευρωπαϊκής ΑΟΖ παίρνει όλο το νόημά της με αυτό το έργο που ξεκινάει από το Ισραήλ, περνά από την Κύπρο και καταλήγει στην Ελλάδα. Αυτό το ηλεκτρικό καλώδιο είναι μια γέφυρα με τρία τόξα. Το πρώτο μεταξύ Ισραήλ και Κύπρου έχει μήκος 155 ΝΜ. Το δεύτερο μεταξύ Κύπρου και Κρήτης έχει μήκος 320 ΝΜ και το τελευταίο μεταξύ Κρήτης και Πελοποννήσου 65 ΝΜ. Αυτή η τρίτοξη γέφυρα δεν είναι πια μια ιδέα και μόνο. Με τις πρόσφατες υπογραφές που πέτυχαν η Κύπρος και το Ισραήλ,! η πρ αγματικότητα, η επόμενη, έχει αρχίσει. Και πρέπει να αντιληφθούμε όλοι μας και ειδικά στην Ελλάδα ότι το Euroasia Interconnector χρησιμοποιεί στην ουσία τις ΑΟΖ του Ισραήλ, της Κύπρου και της Ελλάδας. Κατά συνέπεια, υπάρχει τώρα ένας επιπλέον μοχλός πίεσης για να υλοποιηθεί η ελληνική ΑΟΖ στην πράξη. Δεν μπορούμε να περιμένουμε άλλο, διότι αυτή η συμμαχία έχει ενεργοποιηθεί ήδη και αυτό το έργο συμβάλλει τα μέγιστα στην ανάκαμψη του ελληνισμού σε ολικό πλαίσιο. Η πολιτική δεν μπορεί παρά να αποδεχθεί την εμβέλεια του έργου αυτού και να συνειδητοποιήσει ότι η ΑΟΖ είν�ι όντως ένα αποτελεσματικό και ορθολογικό εργαλείο και όχι μόνο μια αφαιρετική, μαθηματική έννοια. Βλέπουν τώρα ότι τα διαγράμματα Voronoi έχουν πρακτικές επιπτώσεις που επηρεάζουν θετικά την οικονομία του μέλλοντος. Αυτή η τρίτοξη γέφυρα δείχνει το δρόμο σε όλους μας και έρχεται να υποστηρίξει με πρακτικά επιχειρήματα την αναγκαιότητα της θέσπισης της ελληνικής ΑΟΖ. Ας αφήσουμε λοιπόν την αδράνειά μας και την απραξία μας κι ας ακολουθήσουμε κι εμείς αποφασιστικά το δρόμο που άνοιξε η Κύπρος σε αυτόν τον τομέα. Η καινοτομία υπάρχει ήδη, αυτό που απομέ! νει � �πό εμάς είναι η στρατηγική συνέπεια της πολιτικής θέλησης του ελληνισμού!
Η αλλαγή φάσης υπάρχει. Η ΑΟΖ δεν είναι πλέον υπό αμφισβήτηση από όλους τους άλλους, αντιθέτως, θέλουν πλέον να προλάβουν τα οφέλη της ελληνικής ΑΟΖ, πριν ακόμα υπάρξει καν η θέσπισή της. Μπορεί να υπάρχουν ακόμα μερικοί δικοί μας που δεν πείστηκαν από το θέμα της ελληνικής ΑΟΖ, φανταζόμαστε τώρα ότι οι ΑΟΖ της Αιγύπτου αλλά και της Τουρκίας θα καταφέρουν πιο αποτελεσματικά ν' αλλάξουν και τους άπιστους της ΑΟΖ. Τώρα, όσον αφορά στους υποστηρικτές της, έγινε πλέον κατανοητό απ' όλους, ότι το θέμα της ΑΟΖ έχει μια δυναμική, η οποία είναι ανεξάρτητη από τις κ�βερνήσεις, αν αυτοί δεν τολμούν να πάρουν αποφάσεις, οι οποίες είναι πια απαιτήσεις για την πατρίδα μας. Το timing είναι καλό, έχουμε την τεχνογνωσία και γνωρίζουμε τα πλεονεκτήματα της τοποθεσίας μας μέσα στην τοποστρατηγική Μεσόγειο, κατά συνέπεια το όλο θέμα είναι πια μια πολιτική πρωτοβουλία. Μόνο που πρέπει να είμαστε προσεχτικοί, διότι οι άλλοι δεν θα περιμένουν τη σειρά τους για να προσπαθήσουν να σπάσουν το μέτωπο της ελληνικής ΑΟΖ σε σχέση με την κυπριακή ΑΟΖ. Διότι ξέρουν από την ανάλυσή τους, ότι η κατάσταση είναι κρίσιμη γι' αυτούς. Η Κύπρος �! �ο κα τανόησε πολύ καλά και θα περάσει σύντομα στον δεύτερο γύρο, την ώρα που οι κυβερνήσεις αναρωτιούνται ακόμα πού διεξάγεται ο αγώνας. Ακόμα κι αν δεν παίξει η Ελλάδα το παίγνιο της Μεσογείου, όσον αφορά στην ΑΟΖ, έχει αρχίσει πραγματικά, δεν είναι πλέον θεωρητικό αλλά τρομερά πρακτικό. Δεν υπάρχει, λοιπόν, καμιά δικαιολογία και δεν είναι η ρητορική που θα σώσει την κατάσταση εκ των υστέρων, είναι τα στρατηγικά μας βήματα που πρέπει να εφαρμοστούν πριν περάσουμε σε τακτικό επίπεδο. Ο στόχος της θέσπισης δεν είναι ούτε περίπλοκος, ούτε πολλαπλός. Ένας είναι, δε� υπάρχει άλλη κατεύθυνση. Μία είναι η λύση και μία είναι η αποστολή. Δεν χρειάζεται να συζητάν ακόμα οι τριακόσιοι της βουλής. Έχουν όλα τα δεδομένα στα χέρια τους. Όποιο και να είναι το κόμμα, η ιδέα είναι η ίδια, διότι η Ελλάδα είναι μία. Δεν μας ενδιαφέρει καν να συμφωνήσουν, ας αφήσουν έναν άνθρωπο με ψυχή να το κάνει για όλους τους άλλους. Στην πατρίδα μας, ακόμα και οι θεσμικές αποφάσεις γίνονται από μια χούφτα ανθρώπων, διότι ο λαός πιστεύει στις αξίες και όχι στις αρχές. Ας αρχίσουμε, λοιπόν, με την αξία. Η ΑΟΖ δεν είναι μια αρχή αλλά μια αξία ανεξάρτ�! �τη α πό κάθε πολιτικάντικη προσέγγιση. Όποιος θέλει να επωφεληθεί της ύπαρξης της ΑΟΖ, ας το κάνει, οι θέσεις και η καριέρα τους μας αφήνουν αδιάφορους. Ας το κάνει για τον εαυτό του, αλλά ας το κάνει. Δεν είναι ανάγκη να μας πείσει για τις καλές προθέσεις του, αφού αξία έχει μόνο η ΑΟΖ. Δεν είναι ανάγκη να δικαιωθεί άμεσα, ας το κάνει η ιστορία μετά. Ο ελληνικός λαός δεν ξεχνά εύκολα. Όλα τα άλλα είναι λεπτομέρειες και τυπικότητες που όχι μόνο δεν έχουν σημασία, αλλά σε λίγο δεν θα έχουν καν νόημα. Η τοποστρατηγική Μεσόγειος υπάρχει, η σκόνη του Cantor υπάρχει στο Αιγαί�, οι κυψέλες Voronoi υπάρχουν για τα νησιά μας, ας υπάρξει λοιπόν η ΑΟΖ για την πατρίδα μας.
Ανάμεσα στα εθνικά θέματα, υπάρχει ένα που έχει αποκτήσει ιδιαίτερη αξία τον τελευταίο καιρό: είναι η ΑΟΖ. Ενώ υπάρχει ως θεωρητική οντότητα από το 1982, μόνο πρόσφατα έγινε μαζικά γνωστή στο ελληνικό γίγνεσθαι. Πλέον δεν υπάρχει καμία δικαιολογία καθυστέρησης της θέσπισης της από την Ελλάδα. Κατά συνέπεια, ανήκει στις πιο σημαντικές εκκρεμότητες του ελληνικού κράτους, το οποίο δεν πρέπει να απεμπολήσει τα δικαιώματά του. Έτσι η ΑΟΖ αποτελεί τώρα ένα κριτήριο για τις επόμενες εκλογές και θα πρέπει σιγά σιγά όλα τα κόμματα να δεσμευτούν με τυπικό ή τουλάχισ�ον άτυπο τρόπο, έτσι ώστε να συμμετάσχουν όλα στην εθνική προσπάθεια της θέσπισής της. Βέβαια, αυτή η τοποθέτηση δεν είναι ικανή συνθήκη, διότι θα πρέπει να υπάρξουν και διαπραγματεύσεις με τα άλλα κράτη όσον αφορά στην οριοθέτησή της, αλλά είναι σίγουρα απαραίτητη. Με άλλα λόγια, η ΑΟΖ είναι το πλαίσιο της αξιολογίας και όχι της αξιολόγησης των εκλογών. Διότι η ελληνική ΑΟΖ είναι μία αξία πάνω στην οποία ο λαός μας θα μπορέσει να χτίσει το μέλλον του. Η Κύπρος έδωσε το παράδειγμα σε όλο τον ελληνισμό με τις τολμηρές της αποφάσεις σ' ένα πλαίσιο το οποί! ο ήτ� �ν αδιανόητο για πολλούς. Η εύρεση του φυσικού αερίου στο κοίτασμα Αφροδίτη που ανήκει στο οικόπεδο 12 και είναι ένα από τα φτωχότερα οικόπεδα, έχει ήδη αλλάξει τα δεδομένα. Δεν είμαστε σε πλαίσιο της θεωρίας αποφάσεων, αλλά της θεωρίας παιγνίων, διότι υπάρχουν κι άλλοι παίκτες με πρωτοβουλίες στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η ΑΟΖ είναι η μόνη σοβαρή οικονομική λύση για την πατρίδα μας. Και είναι μία λύση που προέρχεται από δική μας στρατιωτική κίνηση. Δεν είναι κάτι που επιβάλλεται από εξωτερικούς παράγοντες. Αντιπροσωπεύει την ελληνική αξιοπρέπεια μέσα στο πλαίσιο του Δικαίου της Θάλασσας. Με αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζουμε πρώτα την ανάκαμψη και μετά την ανάπτυξη της πατρίδας μας. Ενεργοποιούμε επίσης έναν άλλο κλάδο, ανεξάρτητο από τον τουρισμό, ο οποίος λειτουργεί με το ίδιο νοητικό σχήμα της βαριάς βιομηχανίας. Δεν είναι πια ένα θεωρητικό παράδειγμα, αλλά μία λύση επί τ�υ πρακτέου. Κανένα κόμμα λοιπόν δεν μπορεί να την αποφύγει, αν πραγματικά ενδιαφέρεται για το μέλλον της Ελλάδας και δεν κάνει απλώς πολιτικάντικες κινήσεις για να πάρει ψήφους, δίχως να έχει στη διάθεσή του στρατηγικό σχεδιασμό. Η ΑΟΖ δεν είναι ούτε φαινόμενο μόδας, ούτε φρασεολογία. Η ΑΟΖ χρειάζεται τόλμη και στρατηγική αποτελεσματικότητα, για να υλοποιηθεί και θα δείξει την αξία του καθενός και του κάθε κόμματος την ώρα της απόφασης. Ο λαός μας διαθέτει ένα μοχλό πίεσης για τις επόμενες εκλογές, για να μην ζήσει και πάλι την ίδια απραξία. Με την ΑΟΖ ! όλα � �ίναι δυνατά και η Ελλάδα μπορεί, διότι με αυτή αποκτά μία αξία ανάλογη με τη Γαλλία στη Μεσόγειο και έχει το δεύτερο μεγαλύτερο εμβαδόν αμέσως μετά την Ιταλία. Αυτά είναι πλέον τα δεδομένα. Στους πολιτικούς ανήκει τώρα να τα αξιοποιήσουν, δίχως δικαιολογίες και καθυστερήσεις.
Η πρώτη φάση της στρατηγικής για την θέσπιση της ΑΟΖ μόλις τέλειωσε. Το καθαρά θεωρητικό πλαίσιο μετατρέπεται με την ανακοίνωση των εκλογών σε πεδίο. Αυτή η φάση θα διαρκέσει έως τις εκλογές για να παραδώσει την σκυτάλη στο πεδίο δράσης. Στο ενδιάμεσο λοιπόν θα πρέπει ο ελληνικός λαός να πείσει όλα τα κόμματα να συμπεριλάβουν την ΑΟΖ στο πρόγραμμα τους, έτσι ώστε να είναι όλα θετικά προς την θέσπισή της. Κι αν δεν είναι, ας αναλάβουν τις ευθύνες τους και βέβαια τις επιπτώσεις. Η ΑΟΖ είναι πλέον ένα όραμα απτό για την πατρίδα μας. Η ενημέρωση για τις ιδιότητε� της έχει γίνει σε πολλαπλό επίπεδο και ο καθένας μπορεί να κρίνει την αναγκαιότητά της, όχι μόνο σε αυτή την περίοδο αλλά και για να υπάρξει μέλλον στην πατρίδα μας. Είναι μια στρατηγική κίνηση που προσφέρει δυνατότητες στην οικονομία όχι μόνο σε εθνικό επίπεδο αλλά και σε ευρωπαϊκό. Κατά συνέπεια, κάθε κόμμα αν είναι σοβαρό και θέλει όντως να βοηθήσει την Ελλάδα, θα πρέπει να την προωθήσει. Αυτό βέβαια δεν θα έχει νόημα αν γίνεται μόνο προεκλογικά, δηλαδή μόνο στη δεύτερη φάση. Και γι' αυτό θα πρέπει να είμαστε προσεχτικοί, για να υπάρξει ένα στρατηγι! κό β� �θος σε αυτές τις εκλογές όσον αφορά στο θέμα της ΑΟΖ. Διότι η θέσπιση είναι μόνο η αρχή της όλης διαδικασίας. Έτσι οι δηλώσεις που δεν έχουν βάθος θα πρέπει να εντοπιστούν και να απορριφθούν, για να προχωρήσει ουσιαστικά και όχι τυπικά και μόνο το θέμα. Τα κόμματα είναι πολλά, οι επιλογές πολλές, αλλά η ΑΟΖ μία. Η επόμενη κυβέρνηση, θα είναι η κυβέρνηση που θα θεσπίσει την ΑΟΖ. Σε αυτό πρέπει να προετοιμαστούμε για να σταματήσει η μιζέρια της κοινωνίας της κρίσης. Όλοι όσοι πιστεύουν ότι τίποτα δεν αλλάζει και δεν έχουν καμία δυνατότητα να συμμετάσχουν σε μιαάλλη πραγματικότητα, ας συνειδητοποιήσουν ότι θα ανήκουν όχι στη γενιά της κρίσης, αλλά στη γενιά που θα δώσει την ΑΟΖ στην Ελλάδα και τα παιδιά της. Αυτή η αλλαγή φάσης δεν είναι μια λεπτομέρεια, αλλά μια ιστορική στιγμή στην οποία θα θέλουμε μετά να έχει υπάρξει και η δική μας συμβολή. Ψηφίζει ο λαός και θεσπίζει ΑΟΖ. Αυτό είναι το νοητικό σχήμα που θα επιτρέψει την ύπαρξη της υλοποίησης αυτού του οράματος. Έως τώρα κανείς δεν έβλεπε το μέλλον της πατρίδας μας, τόσο είχε χάσει κάθε εκτίμηση όχι μόνο του κράτους, αλλά και του ίδιου του του εαυτού. Τώρα όμ! ως ο καθένας μας συμβάλλει πρακτικά με την ψήφο του για την θέσπιση της ΑΟΖ. Διότι αυτό είναι το πρόγραμμα του 2012. Δεν μπορούμε να περιμένουμε άλλο την αναποτελεσματικότητα και την ευθυνοφοβία της πολιτικής απραξίας. Ο Ελληνικός λαός δεν έχει ανάγκη από τέτοιους πολιτικούς που κοιτάζουν μόνο το δικό τους μέλλον. Η ΑΟΖ είναι για το λαό και μόνο. Όλοι για την ΑΟΖ και η ΑΟΖ για όλους.
Τα δικαιώματα που δεν διεκδικούμε, δεν υπάρχουν. Κάθε μαχητής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων το γνωρίζει και γι' αυτό το λόγο υποστηρίζει με πάθος και αποφασιστικότητα τα θύματα. Το ίδιο συμβαίνει και για τις χώρες. Από τα πιο βασικά θέματα έως τα πιο έντεχνα. Γέφυρα, αεροδρόμιο, μετρό, ολυμπιακοί αγώνες, όλα γίνονται με διεκδικήσεις, αλλιώς δεν υπάρχουν. Σε αυτό το επίπεδο όμως πρέπει να υπάρχει και η αποτελεσματικότητα. Και όταν πρόκειται για ένα θέμα εθνικό, όπως είναι η ΑΟΖ, τα πράγματα δεν είναι μόνο σοβαρά, αλλά ουσιαστικά. Άνθρωποι που έχουν ασχοληθεί μετα προηγούμενα θέματα μπορούν να επινοήσουν την ανάγκη της δημιουργίας όχι μιας απλής ομάδας αλλά μιας πραγματικής στρατηγικής ομάδας κρούσης. Διότι τέτοια θέματα δεν υποστηρίζονται απλώς από επιτροπές που συνεδριάζουν για να βρουν την ημερομηνία της επόμενης συνάντησης. Η πατρίδα μας έχει αληθινά ανάγκη την ΑΟΖ για να μπορέσει όχι μόνο να σταθεί όρθια αλλά για να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων. Δεν μπορούμε απλώς να κλαίμε τη μοίρα μας και να τα περιμένουμε όλα από τους άλλους. Μπορεί να είμαστε λίγοι πληθυσμιακά αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπ! ορού με να παράγουμε από μόνοι μας όχι μόνο ένα έργο ουσιαστικό για μας αλλά και για τους άλλους. Το θέμα της ΑΟΖ δεν είναι μόνο μια πρόκληση για το λαό μας, είναι ένα άνοιγμα. Πρέπει, λοιπόν, να υπάρξει μια υπερκομματική προσπάθεια για να δημιουργηθεί αυτή η ομάδα που θα μπορέσει να υλοποιήσει το όραμα της Ελλάδας. Η επόμενη κυβέρνηση, όποια και να είναι, θα έχει ένα ιστορικό καθήκον. Αντί να είναι η κυβέρνηση της κρίσης και της μιζέριας, θα πρέπει να είναι η κυβέρνηση της ΑΟΖ. Αυτός δεν είναι ένας τυχαίος ρόλος, αλλά αναγκαίος. Ο ελληνικός λαός γνωρίζει πια την ένν�ια της ΑΟΖ, δεν είναι άλλο ανάγκη να του εξηγούν τι είναι. Ήρθε η ώρα να του δείξουν τι είναι επί του πρακτέου. Διότι στο δια ταύτα, όπως λένε, οι πράξεις έχουν ουσία και μετά βέβαια οι υπογραφές. Και ξέρουμε τι λέει ο λαός μας για αυτές. Ας είμαστε, λοιπόν, αποτελεσματικοί στην πράξη. Η θέσπιση είναι αποκλειστικά θέμα βούλησης και θεωρίας αποφάσεων, ενώ οι οριοθετήσεις είναι θέμα της θεωρίας παιγνίων, διότι υπάρχουν πολλοί παίκτες, οι οποίοι ξέρουν και από διπλωματία και από στρατηγική. Θα πρέπει να παίξουμε με κάθε λεπτομέρεια, αλλιώς θα υπάρξουν προβλή! ματα και καθυστερήσεις. Κατά συνέπεια, η συγκρότηση αυτής της ομάδας πρέπει να γίνει ορθολογικά, διότι δεν θα παίξουμε μόνο για την Ελλάδα, αλλά για το σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσα στο μεσογειακό πλαίσιο. Η παρτίδα είναι πολλαπλή και θα χρειαστεί την ανθεκτικότητα μιας στρατηγικής ομάδας κρούσης.
Οπτικοακουστικό Υλικό
Διάλεξη του Νίκου Λυγερού με θέμα: «Ένα όραμα, μία λύση: ΑΟΖ» Βελλίδειο Συνεδριακό Κέντρο, Θεσσαλονίκη, Τετάρτη 29/02/2012
Διάλεξη του Νίκου Λυγερού με τίτλο: "Η αποτελεσματικότητα της ΑΟΖ".
Αμφιθέατρο Δημοκρατίας, Ελευθερούπολη, Πέμπτη 05 Απριλίου 2012.
Διάλεξη του Νίκου Λυγερού με τίτλο "2012 - Tο έτος της ελληνικής ΑΟΖ".
Αίθουσα «Γ. Καφταντζής» της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Σερρών. Σέρρες, Τετάρτη 04 Απριλίου 2012.
Συνέντευξη του Νίκου Λυγερού, στην τηλεοπτική εκπομπή "Πρωινό με θέα" TV-100, 05/04/2012
http://elliniki-aoz.blogspot.com/
Εδώ θα πεις δημόσια την γνώμη σου____ Ο σιωπών δοκεί συναινείν!____ksipnistere1@gmail.com
