Ο Ενετός ταξιδευτής Μάρκο Πόλο περιέγραψε κάποτε με θαυμασμό το μεγαλύτερο παλάτι που υπήρξε ποτέ: Οι τοίχοι του καλύπτονταν από ασήμι και χρυσάφι, οι πανύψηλες στέγες του έλαμπαν σαν πολύχρωμα κρύσταλλα, ενώ η αίθουσα του δείπνου χωρούσε 6.000 άτομα. Αν μάλιστα τύχαινε και γιορτή γενεθλίων, οι καλεσμένοι των ανακτόρων ξεπερνούσαν τις 40.000. Πού βρισκόταν αυτό το ανάκτορο; Στη θρυλική πόλη της χλιδής Ζαναντού (Xanadu ή Shangdu) του Μογγόλου αυτοκράτορα της Κίνας Κουμπλάι Χαν, του πιο πλούσιου ηγέτη όλων των εποχών. Ονομάστηκε «άρχοντας των αρχόντων», «αυτοκράτορας των πάντων» και «ο πιο ισχυρός άντρας στον κόσμο σε εδάφη και θησαυρούς». Μόνο που τελικά πέθανε χοντρός και άρρωστος, αφού πρώτα είδε να φεύγουν από τη ζωή η γυναίκα του και ο γιος και διάδοχός του (σύμφωνα με τον συγγραφέα της βιογραφίας του John Man).
Την τραγούδησε και η Ολίβια Νιούτον-Τζον
Η περιοχή Ζαναντού προστέθηκε τον περασμένο Ιούνιο στον κατάλογο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ουνέσκο ξυπνώντας μνήμες για εκθαμβωτικό πλούτο και μεγαλεία. Ανήκει στην αυτόνομη κινεζική περιφέρεια της εσωτερικής Μογγολίας, περίπου 200 χιλιόμετρα βορειοανατολικά του Πεκίνου. Εκεί κείτονται τα ερείπια της κάποτε ονομαστής υπερπολυτελούς πρωτεύουσας του Κουμπλάι Χαν. Τη Ζαναντού ύμνησε και η γνωστή τραγουδίστρια Ολίβια Νιούτον-Τζον στο κεντρικό μουσικό θέμα της ομώνυμης ταινίας φαντασίας, η οποία παρεμπιπτόντως εμπεριέχει και μπόλικη ελληνική μυθολογία.
Λαμπρή μητρόπολη και Φενγκ σούι
Η πόλη σχεδιάστηκε το 1256 σε τετράγωνο σχήμα από τον Κινέζο αρχιτέκτονα και σύμβουλο του Μογγόλου ηγεμόνα. Κτίστηκε δε ακολουθώντας πιστά τους κανόνες του Φενγκ Σούι σε σχέση με τα γειτονικά βουνά και τα ποτάμια (τα βουνά βρίσκονται στον Βορρά και ένα ποτάμι κυλά στον Νότο). Επίσης καταβλήθηκε προσπάθεια να συνδυαστούν δύο διαφορετικές φιλοσοφίες: Η νομαδική μογγολική παράδοση και ο κινεζικός πολιτισμός. Εκεί τέθηκαν τον 13ο αιώνα τα θεμέλια του θιβετιανού βουδισμού, ο οποίος στη συνέχεια διαδόθηκε στη βορειοανατολική Ασία. Η κατάληξή της ήταν να πυρποληθεί για δεκαετίες από επαναστάτες και στρατεύματα και να εγκαταλειφθεί οριστικά το 1430 πέφτοντας στη λήθη. Όταν η βασική πρωτεύουσα μεταφέρθηκε νοτιότερα στο Πεκίνο, η αυτοκρατορική Απαγορευμένη Πόλη κτίστηκε με τρόπο ώστε να είναι ευθυγραμμισμένη με τον άξονα της Ζαναντού.
Ο θρύλος λέει…
Σύμφωνα με έναν παλιό ασιατικό θρύλο, η μεγαλόπρεπη πόλη της Ζαναντού κάποιες φορές εμφανίζεται ξαφνικά ως δια μαγείας μέσα στη μογγολική στέπα, με τα παλάτια και τους 108 ναούς της να λαμπυρίζουν εκτυφλωτικά στο φως του ήλιου και μετά εξαφανίζεται. Σήμερα το μόνο στοιχείο που θυμίζει την ιστορική ύπαρξή της είναι τα υπόγεια ερείπια που ανασκάφθηκαν μέσα στα μογγολικά λιβάδια. Πρόκειται για υπολείμματα ναών, παλατιών, τάφων, νομαδικών καταυλισμών και έργων υδροδότησης, που οι στέπες σκέπαζαν προσεκτικά τους τελευταίους αιώνες. (http://scenery.cultural-china.com/en/20Scenery12503.html). Ανάμεσα στα ευρήματα – που θεωρούνται δείγματα υψηλής αισθητικής – ξεχωρίζουν λευκοί μαρμάρινοι κίονες διακοσμημένοι με δράκους, καθώς και τετράχρωμα (πράσινα, μπλε, κίτρινα και κόκκινα) κεραμίδια από τις πανύψηλες στέγες που κάποτε άφησαν έκπληκτο τον Μάρκο Πόλο.
Κανιβαλισμός ανάμεσα σε χρυσάφια και μετάξια
Ο Μάρκο Πόλο έφθασε στην Κίνα το 1275 και φιλοξενήθηκε στα ανάκτορα της θρυλικής πόλης για 17 χρόνια από τον Κουμπλάι Χαν. Ο Ενετός περιέγραψε στα απομνημονεύματά του τα ανάκτορα «με τους επίχρυσους, ζωγραφισμένους τοίχους που προκαλούσαν απόλαυση και κατάπληξη» χρησιμοποιώντας εξωφρενικά νούμερα και αναφορές που υποδηλώνουν καλοπέραση πέρα από κάθε φαντασία. Εκτός από χρυσάφι, μάρμαρα και μετάξια, μίλησε για εσωτερικούς κήπους, ποτάμια και λιβάδια με πληθώρα άγριων ζώων που εκτρέφονταν για ευχαρίστηση. Ανέφερε επίσης ότι ο Κουμπλάι Χαν περιστοιχιζόταν από διαβολικούς μάγους και ψεύτες νεκρομάντεις, βρώμικους στην όψη, εννοώντας τους βουδιστές και τους ταοϊστές του Θιβέτ και του Κασμίρ. Δεν παρέλειψε δε να σημειώσει ότι σύμφωνα με τα έθιμα του παλατιού, αν κάποιος καταδικαζόταν σε θάνατο και εκτελούνταν, το σώμα του κατέληγε μετά στην κατσαρόλα ως γεύμα (!). Ο Μάρκο Πόλο καυχήθηκε ακόμα ότι ως ειδικός απεσταλμένος του Κουμπλάι Χαν εξερεύνησε πολλές παράξενες περιοχές στις οποίες ποτέ κανένας άνθρωπος δεν είχε γεννηθεί. (http://en.wikisource.org/wiki/The_Travels_of_Marco_Polo/Book_1/Chapter_61).
Golden Magazine
