Ο Γιώργος Κιμούλης, ένας από τους σπουδαιότερους Έλληνες ηθοποιούς, μιλά ανοιχτά για την πολιτική, οικονομική και κοινωνική κατάσταση της χώρας.
Διαβάστε την ενδιαφέρουσα συνέντευξη που παραχώρησε στο... "Έθνος της Κυριακης", ο Πειραιώτης ηθοποιός:
Ποιος είναι ο ρόλος του ηθοποιού-καλλιτέχνη σήμερα και πώς ξεπερνά την πραγματικότητα, συνεχίζοντας να αναζητά τα «υψηλότερα νοήματα» όταν συμπολίτες του δεν έχουν να φάνε;...
Μα, ένα από τα «υψηλότερα νοήματα» είναι και το «γιατί δεν έχουμε να φάμε». Ο ρόλος κάθε σκεπτόμενου ανθρώπου είναι να αμφισβητεί τις κατεστημένες συλλογικές παραστάσεις. Δυστυχώς, πολλοί εγκατέλειψαν τον κριτικό ρόλο τους και έγιναν εκλογικευτές της πραγματικότητας και απολογητές της καθεστηκυίας τάξης.
Τον τελευταίο καιρό έχουν αυξηθεί τα φαινόμενα «βίας» σε καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, από μια αυξανόμενη οργή η οποία στρέφεται κατά πάντων, όπως συνέβη με τον Γ. Νταλάρα. Είναι τραμπουκισμός ή είναι δικαιολογημένη αντίδραση;
Αυτό που έγινε με τον Γιώργο είναι καθαρά στημένος τραμπουκισμός. Το θέμα όμως είναι πιο σύνθετο. Υπάρχει μια απελεύθερη συνθήκη στον δημόσιο λόγο, μέσω της τηλεόρασης και του διαδικτύου. Κάποιοι εκφράζονται ανεκδοτολογικά, κάνοντας πλάκα με όλα και με όλους και κάποιοι εκφράζονται με «τυφλά εκδικητικά χτυπήματα», ενάντια σε όσους είχαν την αποκλειστικότητα να μιλάνε μέχρι τώρα. Ο διαχωρισμός που δημιουργήθηκε μεταξύ «κοινωνικού» και «πολιτικού», από τους ίδιους τους πολιτικούς, αλλά και από τους διαμεσολαβητές τους στα ΜΜΕ, γέννησε μια απαρέσκεια προς οποιονδήποτε εκφραζόταν πολιτικά. Τώρα, λόγω των τελευταίων γεγονότων, η απαρέσκεια έγινε μίσος.
Ελλοχεύουν κίνδυνοι από την αυξανόμενη οργή;
Πίσω απ' αυτόν τον αγουροξυπνημένο συναισθηματικό χουλιγκανισμό, κρύβονται κάθε λογής κουμάσια, που είναι έτοιμα να εκμεταλλευτούν όλο αυτό το συμπούρμπουλο με τον πιο φασιστικό και χαοτικό τρόπο. Ψάχνουν συμβολικούς αποδιοπομπαίους χτυπώντας τους χυδαία, παρουσιάζοντάς το ως μια δίκαιη κοινωνική αγανάκτηση. Χρειάζεται προσοχή αυτήν την περίοδο για το τι λέγεται, πώς λέγεται και πού λέγεται.
Ποια είναι η γνώμη σας για την επιχορήγηση καλλιτεχνών από το υπουργείο Πολιτισμού;
Η γνώμη μου είναι η πράξη μου. Δεν έχω κάνει ποτέ αίτηση για επιχορήγηση, δεν έχω πάρει ποτέ λεφτά απ' το κράτος! Δεν έπαιξα ποτέ σε παιχνίδι διαπλοκής. Πάντα κρατούσα την απόστασή μου από τις μέχρι τώρα κυβερνήσεις. Δεν κατηγορώ όμως όποιον έχει πάρει επιχορήγηση. Αν έχει κατορθώσει να μην έχει αλλοτριωθεί -γιατί η πολλή συνάφεια με την κρατική μηχανή αλλοτριώνει-, του βγάζω το καπέλο.
Ως ηθοποιός, πώς κρίνετε τα όσα διαδραματίστηκαν στο θέατρο «Χυτήριο»;
Ακραία μορφή εκμετάλλευσης ενός απαίδευτου κοινωνικού στρώματος, το οποίο δυστυχώς είναι μεγάλο. Υπάρχει έλλειμμα παιδείας σ' αυτό το κράτος από την ίδρυσή του. Ο άνθρωπος, από ζώον λόγον έχον, κατάντησε ένα οικονομικό κτήνος. Ευθύνεται η χρηματοπιστωτική μορφή του νεοφιλελευθερισμού, που επένδυσε στον ατομικισμό και στην αγράμματη καλοπέραση. Γεννήθηκε μια άκρατη αδιαφορία για οτιδήποτε δεν είχε χρηστική αξία σε μια κομφορμιστική ζωή.
Και η στάση της Αριστεράς ποια ήταν;
Δεν έχει συνέλθει ακόμη από την πτώση του Τείχους. Συνδικαλίζεται, συντηρώντας την ίδια κατάσταση. Ποιες θέσεις, ας πούμε, έχουν διατυπωθεί για τη διαρκώς αυξανόμενη τάση προς την εξειδίκευση και την απομάκρυνση από οτιδήποτε το εγκυκλοπαιδικό; Τη συνεχόμενη υποτίμηση και απομάκρυνση των νεότερων από τις ανθρωπιστικές σπουδές και τη μοδάτη τάση προς τις οικονομικές επιστήμες. Ποιον καινούργιο άνθρωπο ευαγγελίζεται; Έναν καλύτερο ανθρωπολογικό τύπο του homo economicus;
Η «γενιά του Πολυτεχνείου» έχει μυθοποιηθεί και δαιμονοποιηθεί. Εσείς πώς την «κρίνετε»;
Δεν είναι μία η «γενιά του Πολυτεχνείου»! Υπάρχουν άνθρωποι που συνεχίζουν ν' αντιστέκονται, άνθρωποι που επέλεξαν να σιωπήσουν και άνθρωποι που αλλοτριώθηκαν και ξεπουλήθηκαν.
Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι το νέο ΠΑΣΟΚ, όπως λέγεται; Θεωρείτε ότι μπορεί να κυβερνήσει;
Δεν θα συμφωνήσω με την έμμεσα «αξιωματική» διατύπωση της ερώτησής σας. Ούτε παλιό, ούτε νέο ΠΑΣΟΚ είναι. Απ' ό,τι ξέρω νέο ΠΑΣΟΚ υπάρχει. Και ναι, θεωρώ πως μπορεί να κυβερνήσει.
Για την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας, κατά τη γνώμη σας, την ευθύνη φέρουν μόνο οι πολιτικοί ή και η κοινωνία;
Οι πολιτικοί δεν διαχειρίζονται απλώς μια πολιτική κατάσταση.Διαμορφώνουν και συνειδήσεις! Οταν ένα ολόκληρο κράτος για τόσα χρόνια λειτουργεί με γνώμονα τη ρεμούλα και τη διαπλοκή, είναι φυσικό και η κοινωνία να κινείται αντίστοιχα. Πώς να σεβαστεί ο πολίτης το κράτος, όταν δεν τον σέβεται αυτό; Τώρα έχουμε φτάσει σε αδιέξοδο. Τοίχος.
Ο τοίχος είναι απροσπέλαστος;
Ή τον γκρεμίζουμε ή καθόμαστε και παίζουμε τα πειρα¬ματόζωα, της παγκόσμιας νεοφιλελεύθερης πολιτικής, τα οποία δεν θα θανατώσουν αμέσως. Μας χρειάζονται για εκφοβισμό των υπολοίπων. Είμαστε τα θύματα της πρόσκαιρης αμηχανίας ενός συστήματος, που βασίστηκε στον μύθο της αυτορυθμιζόμενης ελεύθερης αγοράς, που δεν χρειάζεται καμία κρατική παρέμβαση. Μας επέλεξαν γιατί μας θεώρησαν εύκολους. Το ερώτημα είναι: είμαστε;
Πιστεύετε ότι όσοι ψήφισαν Χρυσή Αυγή το έκαναν συνειδητά και γνωρίζοντας το «πραγματικό» της πρόσωπο;
Δεν ξέρω σε τι κινήσεις οδηγεί η απόγνωση τον χωρίς μνήμη ή γνώση άνθρωπο. Αφεθήκαμε αποϊδεολογικοποιημένα σε μια ανεξέλεγκτη παγκοσμιοποιημένη δήθεν ανοιχτότητα μεταμορφώ¬νοντας τον διεθνισμό μας σε φεντεραλισμό, ενώ στην ουσία πίσω του κρυβόταν ένας κοσμοπολίτικος επαρχιωτισμός. Ετσι χάσαμε κάθε έννοια εντοπιότητας. Αδιαφορήσαμε για όσα εγκλήματα γινόντουσαν εκτός δυτικού πολιτισμού και τώρα καθόμαστε πολιτικά αμήχανοι να κοιτάμε αυτό το μεταναστευτικό κύμα.
Αρκέστηκε δηλαδή η κοινωνία στον ρόλο του θεατή;
Δυστυχώς ο ναρκισσιστικός μηδενισμός του σύγχρονου πολίτη διέλυσε κάθε σχέση του μ' αυτό που λέγεται κοινότητα, αφήνοντας τις τύχες του στα χέρια όσων είχαν αποδεχτεί τον μονόδρομο ενός οικονομικού συστήματος που οδηγεί στην εξαθλίωση. Φυσικό λοιπόν ήταν να εμφανιστούν οι γνωστοί από την Ιστορία εκμεταλλευτές της «εθνικής καθαρότητας» και να επενδύσουν στο ρατσιστικό αίσθημα κάθε εξαθλιωμένου.
Ζούμε στην εποχή που το τεκμήριο αθωότητας έχει γίνει τεκμήριο ενοχής και το αντίθετο; Ο αθώος είναι ένοχος και ο ένοχος αθώος;
Η έννοια του δικαίου είναι κι αυτή πολιτική. Ζούμε στην εποχή της αμηχανίας και της ατονίας, στην εποχή της υπερπληροφόρησης και της ταχύτατης μετακίνησης κάθε κεντρικού σημείου, γεγονός που μας δημιουργεί μια συνεχή αστάθεια και αβεβαιότητα. Αν μάλιστα σ' αυτό προσθέσουμε το εκ γενετής ενοχικό σύνδρομο του Νεοέλληνα, τότε μπορεί να έρθει ο κάθε πολιτικός και να επενδύσει πολύ εύκολα σ' αυτό, δηλώνοντας και εκδίδοντας το «όλοι μαζί τα φάγαμε!».
Μας κυβερνάνε αφέντες ή δούλοι;
Δυστυχώς, υπάλληλοι.
Διαβάστε την ενδιαφέρουσα συνέντευξη που παραχώρησε στο... "Έθνος της Κυριακης", ο Πειραιώτης ηθοποιός:
Ποιος είναι ο ρόλος του ηθοποιού-καλλιτέχνη σήμερα και πώς ξεπερνά την πραγματικότητα, συνεχίζοντας να αναζητά τα «υψηλότερα νοήματα» όταν συμπολίτες του δεν έχουν να φάνε;...
Μα, ένα από τα «υψηλότερα νοήματα» είναι και το «γιατί δεν έχουμε να φάμε». Ο ρόλος κάθε σκεπτόμενου ανθρώπου είναι να αμφισβητεί τις κατεστημένες συλλογικές παραστάσεις. Δυστυχώς, πολλοί εγκατέλειψαν τον κριτικό ρόλο τους και έγιναν εκλογικευτές της πραγματικότητας και απολογητές της καθεστηκυίας τάξης.
Τον τελευταίο καιρό έχουν αυξηθεί τα φαινόμενα «βίας» σε καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, από μια αυξανόμενη οργή η οποία στρέφεται κατά πάντων, όπως συνέβη με τον Γ. Νταλάρα. Είναι τραμπουκισμός ή είναι δικαιολογημένη αντίδραση;
Αυτό που έγινε με τον Γιώργο είναι καθαρά στημένος τραμπουκισμός. Το θέμα όμως είναι πιο σύνθετο. Υπάρχει μια απελεύθερη συνθήκη στον δημόσιο λόγο, μέσω της τηλεόρασης και του διαδικτύου. Κάποιοι εκφράζονται ανεκδοτολογικά, κάνοντας πλάκα με όλα και με όλους και κάποιοι εκφράζονται με «τυφλά εκδικητικά χτυπήματα», ενάντια σε όσους είχαν την αποκλειστικότητα να μιλάνε μέχρι τώρα. Ο διαχωρισμός που δημιουργήθηκε μεταξύ «κοινωνικού» και «πολιτικού», από τους ίδιους τους πολιτικούς, αλλά και από τους διαμεσολαβητές τους στα ΜΜΕ, γέννησε μια απαρέσκεια προς οποιονδήποτε εκφραζόταν πολιτικά. Τώρα, λόγω των τελευταίων γεγονότων, η απαρέσκεια έγινε μίσος.
Ελλοχεύουν κίνδυνοι από την αυξανόμενη οργή;
Πίσω απ' αυτόν τον αγουροξυπνημένο συναισθηματικό χουλιγκανισμό, κρύβονται κάθε λογής κουμάσια, που είναι έτοιμα να εκμεταλλευτούν όλο αυτό το συμπούρμπουλο με τον πιο φασιστικό και χαοτικό τρόπο. Ψάχνουν συμβολικούς αποδιοπομπαίους χτυπώντας τους χυδαία, παρουσιάζοντάς το ως μια δίκαιη κοινωνική αγανάκτηση. Χρειάζεται προσοχή αυτήν την περίοδο για το τι λέγεται, πώς λέγεται και πού λέγεται.
Ποια είναι η γνώμη σας για την επιχορήγηση καλλιτεχνών από το υπουργείο Πολιτισμού;
Η γνώμη μου είναι η πράξη μου. Δεν έχω κάνει ποτέ αίτηση για επιχορήγηση, δεν έχω πάρει ποτέ λεφτά απ' το κράτος! Δεν έπαιξα ποτέ σε παιχνίδι διαπλοκής. Πάντα κρατούσα την απόστασή μου από τις μέχρι τώρα κυβερνήσεις. Δεν κατηγορώ όμως όποιον έχει πάρει επιχορήγηση. Αν έχει κατορθώσει να μην έχει αλλοτριωθεί -γιατί η πολλή συνάφεια με την κρατική μηχανή αλλοτριώνει-, του βγάζω το καπέλο.
Ως ηθοποιός, πώς κρίνετε τα όσα διαδραματίστηκαν στο θέατρο «Χυτήριο»;
Ακραία μορφή εκμετάλλευσης ενός απαίδευτου κοινωνικού στρώματος, το οποίο δυστυχώς είναι μεγάλο. Υπάρχει έλλειμμα παιδείας σ' αυτό το κράτος από την ίδρυσή του. Ο άνθρωπος, από ζώον λόγον έχον, κατάντησε ένα οικονομικό κτήνος. Ευθύνεται η χρηματοπιστωτική μορφή του νεοφιλελευθερισμού, που επένδυσε στον ατομικισμό και στην αγράμματη καλοπέραση. Γεννήθηκε μια άκρατη αδιαφορία για οτιδήποτε δεν είχε χρηστική αξία σε μια κομφορμιστική ζωή.
Και η στάση της Αριστεράς ποια ήταν;
Δεν έχει συνέλθει ακόμη από την πτώση του Τείχους. Συνδικαλίζεται, συντηρώντας την ίδια κατάσταση. Ποιες θέσεις, ας πούμε, έχουν διατυπωθεί για τη διαρκώς αυξανόμενη τάση προς την εξειδίκευση και την απομάκρυνση από οτιδήποτε το εγκυκλοπαιδικό; Τη συνεχόμενη υποτίμηση και απομάκρυνση των νεότερων από τις ανθρωπιστικές σπουδές και τη μοδάτη τάση προς τις οικονομικές επιστήμες. Ποιον καινούργιο άνθρωπο ευαγγελίζεται; Έναν καλύτερο ανθρωπολογικό τύπο του homo economicus;
Η «γενιά του Πολυτεχνείου» έχει μυθοποιηθεί και δαιμονοποιηθεί. Εσείς πώς την «κρίνετε»;
Δεν είναι μία η «γενιά του Πολυτεχνείου»! Υπάρχουν άνθρωποι που συνεχίζουν ν' αντιστέκονται, άνθρωποι που επέλεξαν να σιωπήσουν και άνθρωποι που αλλοτριώθηκαν και ξεπουλήθηκαν.
Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι το νέο ΠΑΣΟΚ, όπως λέγεται; Θεωρείτε ότι μπορεί να κυβερνήσει;
Δεν θα συμφωνήσω με την έμμεσα «αξιωματική» διατύπωση της ερώτησής σας. Ούτε παλιό, ούτε νέο ΠΑΣΟΚ είναι. Απ' ό,τι ξέρω νέο ΠΑΣΟΚ υπάρχει. Και ναι, θεωρώ πως μπορεί να κυβερνήσει.
Για την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας, κατά τη γνώμη σας, την ευθύνη φέρουν μόνο οι πολιτικοί ή και η κοινωνία;
Οι πολιτικοί δεν διαχειρίζονται απλώς μια πολιτική κατάσταση.Διαμορφώνουν και συνειδήσεις! Οταν ένα ολόκληρο κράτος για τόσα χρόνια λειτουργεί με γνώμονα τη ρεμούλα και τη διαπλοκή, είναι φυσικό και η κοινωνία να κινείται αντίστοιχα. Πώς να σεβαστεί ο πολίτης το κράτος, όταν δεν τον σέβεται αυτό; Τώρα έχουμε φτάσει σε αδιέξοδο. Τοίχος.
Ο τοίχος είναι απροσπέλαστος;
Ή τον γκρεμίζουμε ή καθόμαστε και παίζουμε τα πειρα¬ματόζωα, της παγκόσμιας νεοφιλελεύθερης πολιτικής, τα οποία δεν θα θανατώσουν αμέσως. Μας χρειάζονται για εκφοβισμό των υπολοίπων. Είμαστε τα θύματα της πρόσκαιρης αμηχανίας ενός συστήματος, που βασίστηκε στον μύθο της αυτορυθμιζόμενης ελεύθερης αγοράς, που δεν χρειάζεται καμία κρατική παρέμβαση. Μας επέλεξαν γιατί μας θεώρησαν εύκολους. Το ερώτημα είναι: είμαστε;
Πιστεύετε ότι όσοι ψήφισαν Χρυσή Αυγή το έκαναν συνειδητά και γνωρίζοντας το «πραγματικό» της πρόσωπο;
Δεν ξέρω σε τι κινήσεις οδηγεί η απόγνωση τον χωρίς μνήμη ή γνώση άνθρωπο. Αφεθήκαμε αποϊδεολογικοποιημένα σε μια ανεξέλεγκτη παγκοσμιοποιημένη δήθεν ανοιχτότητα μεταμορφώ¬νοντας τον διεθνισμό μας σε φεντεραλισμό, ενώ στην ουσία πίσω του κρυβόταν ένας κοσμοπολίτικος επαρχιωτισμός. Ετσι χάσαμε κάθε έννοια εντοπιότητας. Αδιαφορήσαμε για όσα εγκλήματα γινόντουσαν εκτός δυτικού πολιτισμού και τώρα καθόμαστε πολιτικά αμήχανοι να κοιτάμε αυτό το μεταναστευτικό κύμα.
Αρκέστηκε δηλαδή η κοινωνία στον ρόλο του θεατή;
Δυστυχώς ο ναρκισσιστικός μηδενισμός του σύγχρονου πολίτη διέλυσε κάθε σχέση του μ' αυτό που λέγεται κοινότητα, αφήνοντας τις τύχες του στα χέρια όσων είχαν αποδεχτεί τον μονόδρομο ενός οικονομικού συστήματος που οδηγεί στην εξαθλίωση. Φυσικό λοιπόν ήταν να εμφανιστούν οι γνωστοί από την Ιστορία εκμεταλλευτές της «εθνικής καθαρότητας» και να επενδύσουν στο ρατσιστικό αίσθημα κάθε εξαθλιωμένου.
Ζούμε στην εποχή που το τεκμήριο αθωότητας έχει γίνει τεκμήριο ενοχής και το αντίθετο; Ο αθώος είναι ένοχος και ο ένοχος αθώος;
Η έννοια του δικαίου είναι κι αυτή πολιτική. Ζούμε στην εποχή της αμηχανίας και της ατονίας, στην εποχή της υπερπληροφόρησης και της ταχύτατης μετακίνησης κάθε κεντρικού σημείου, γεγονός που μας δημιουργεί μια συνεχή αστάθεια και αβεβαιότητα. Αν μάλιστα σ' αυτό προσθέσουμε το εκ γενετής ενοχικό σύνδρομο του Νεοέλληνα, τότε μπορεί να έρθει ο κάθε πολιτικός και να επενδύσει πολύ εύκολα σ' αυτό, δηλώνοντας και εκδίδοντας το «όλοι μαζί τα φάγαμε!».
Μας κυβερνάνε αφέντες ή δούλοι;
Δυστυχώς, υπάλληλοι.