Του Σταύρου Λυγερού
Ο κυβερνητικός συνασπισμός τρίζει λόγω των περικοπών σε μισθούς, συντάξεις και κοινωνικές παροχές ύψους 11,6 δισ., αλλά το πακέτο θα ψηφισθεί με κάποιες διαρροές. Το ΠΑΣΟΚ και η ΔΗΜΑΡ θα προτιμούσαν να μην πιουν το «πικρό ποτήρι», αλλά δεν θα προκαλέσουν ρήξη.
Μετά την απόσχιση των Ανεξάρτητων Ελλήνων, το έδαφος στη Ν.Δ. είναι προς το παρόν....
καθαρισμένο. Τα στελέχη της λαϊκής Δεξιάς που παρέμειναν, έστω και με βαριά καρδιά, ακολουθούν τον Σαμαρά στη στροφή του. Η (νεο)φιλελεύθερη πτέρυγα ήταν έτσι κι αλλιώς υπέρ του Μνημονίου. Στους «γαλάζιους», άλλωστε, κυριαρχεί το γεγονός ότι είναι κυρίως αυτοί που ασκούν την εξουσία.
Η περίπτωση του ΠΑΣΟΚ είναι διαφορετική. Η υποβάθμισή του σε μικρομεσαίο κόμμα δεν έχει οδηγήσει σε μία ριζική αναθεώρηση της φυσιογνωμίας και της πολιτικής του. Η βασική αιτία είναι ότι τον Γιώργο Παπανδρέου διαδέχθηκε ο Βενιζέλος, ο οποίος, ως υπουργός Οικονομικών, ταυτίσθηκε με την πολιτική του Μνημονίου.
Ο νέος αρχηγός μιλάει για κομματική ανασύσταση και νέο ξεκίνημα, αλλά πρόκειται για καταδικασμένες σε αποτυχία προσπάθειες, επειδή συντελούνται στο ίδιο ιδεολογικοπολιτικό πλαίσιο. Μπορεί ο Βενιζέλος να μην είναι πια υπουργός Οικονομικών, μπορεί το ΠΑΣΟΚ να συμμετέχει εμμέσως στην κυβέρνηση, αλλά η τακτική «εντός, εκτός και επί τα αυτά» δεν πρόκειται να το διασώσει πολιτικοεκλογικά. Ο Σκανδαλίδης δηλώνει ότι δεν θα ψηφίσει ό,τι δεν περιλαμβάνεται στην τριμερή προγραμματική συμφωνία. Την ίδια συμφωνία επικαλούνται και βουλευτές της ΔΗΜΑΡ, κυρίως ΠΑΣΟ�ογενείς, αλλά έχει ήδη μετατραπεί σε κείμενο χωρίς πολιτικό αντίκρισμα. Η πολιτική υπαγωγή της κυβέρνησης Σαμαρά στην τρόικα καταλύει κάθε κόκκινη γραμμή. Η λογική της κατηφόρας είναι ο πάτος, άρα η διολίσθηση θα είναι συνεχής.
Προ ημερών, ο πρωθυπουργός διαβεβαίωσε ότι αυτό το πακέτο περικοπών θα είναι το τελευταίο, επειδή η κοινωνία δεν αντέχει άλλο. Τους τελευταίους 32 μήνες, όμως, οι κυβερνώντες δίνουν συνεχώς παρόμοιες διαβεβαιώσεις, οι οποίες, «πριν αλέκτορα φωνήσαι», διαψεύδονται προκλητικά από αντίθετες πράξεις. Η δικαιολογία που προβάλλεται πάντα είναι ότι εάν δεν ψηφισθούν τα κάθε φορά νέα μέτρα η Ελλάδα θα εκδιωχθεί από το ευρώ και θα καταστραφεί. Ο φαύλος κύκλος της ύφεσης, τον οποίο προκαλεί η πολιτική του Μνημονίου, θα ξαναφέρει αναπόφευκτα στο τραπέζι κι άλλο πακέ�ο επώδυνων περικοπών. Περικοπές που και την επόμενη φορά θα είναι οριζόντιες, παρά το ρητορικό ανάθεμα που ρίχνουν στο επίθετο «οριζόντιες» οι σημερινοί κυβερνώντες, όπως ακριβώς και οι προηγούμενοι.
Τα παραδοσιακά στελέχη της ΔΗΜΑΡ μπορεί να έχουν διάφορες ενστάσεις για την κυβερνητική πολιτική, αλλά διακατέχονται από το σύνδρομο που τα ίδια αποκαλούν «Αριστερά της ευθύνης». Με άλλα λόγια, γκρινιάζουν, αλλά δεν θα εγκαταλείψουν το κυβερνητικό σκάφος. Θεωρούν, άλλωστε, τη συμμετοχή τους στον χώρο της συμπολίτευσης ως ένα είδος κατάκτησης για την Αριστερά. Γι' αυτό, τόσο η ΔΗΜΑΡ όσο και το ΠΑΣΟΚ διαπραγματεύονται με τον πρωθυπουργό όχι την κατεύθυνση της οικονομικής πολιτικής, αλλά το πού και το πόσο των περικοπών. Η επαναδιαπραγμάτευση, άλλωστε, έχε� εκφυλισθεί στο αίτημα για επιμήκυνση, το οποίο με τη σειρά του έχει αφεθεί για το μέλλον.
Στην πραγματικότητα, ο Σαμαράς, ο Βενιζέλος και ο Κουβέλης είναι επιβάτες στην ίδια βάρκα. Γι' αυτό και παρά τις τριβές και τους κλυδωνισμούς, η κυβερνητική σύμπραξη είναι περισσότερο ευσταθής απ' όσο δείχνουν οι δημόσιες ρητορικές διαφοροποιήσεις. Η κυβερνητική σύμπραξη θα καταρρεύσει μόνο όταν οι κοινωνικές αντιδράσεις προσλάβουν εκρηκτικές διαστάσεις.
Εάν για τη Ν.Δ. η παρούσα κυβερνητική σύμπραξη ήταν μία υποχρεωτική κίνηση, για το ΠΑΣΟΚ και τη ΔΗΜΑΡ αποκτάει πρόσθετη σημασία. Το γεγονός ότι τα δύο αυτά όμορα κόμματα πιέζονται από την εκλογική επέλαση του ΣΥΡΙΖΑ, τα ωθεί προς την κατεύθυνση μιας στρατηγικής συνεννόησης. Η δυναμική των εξελίξεων, μάλιστα, δεν αποκλείεται να καταστήσει προοπτικά την εκλογική συμμαχία ή και ενοποίησή τους όρο πολιτικοεκλογικής επιβίωσης.
Ορισμένα στελέχη, μάλιστα, βλέπουν στον Στουρνάρα το πρόσωπο που θα μπορούσε να ενοποιήσει τον ευρύτερο χώρο της (νεο)φιλελεύθερης κεντροαριστεράς. Πρόκειται για προβολές στο μέλλον εκείνων που προεξοφλούν ότι το Μνημόνιο μας οδηγεί σ' ένα φωτεινό αύριο!
