'Ξέρεις κάτι; H Ελλάδα πεθαίνει. Πεθαίνουμε σαν λαός. Κάναμε τον κύκλο μας. Δεν ξέρω πόσες χιλιάδες χρόνια ανάμεσα σε σπασμένες πέτρες και αγάλματα και πεθαίνουμε. Αλλά αν είναι να πεθάνει η Ελλάδα να πεθάνει γρήγορα. Γιατί η αγωνία κρατάει πολύ και κάνει πολύ θόρυβο.' Αυτά είναι τα λόγια του κατά τα άλλα κωμικού αλλά μοναδικού Θ.Βέγγου στην ταινία του Θ.Αγγελόπουλου: το Βλέμμα του Οδυσσέα. Η μοναδική κληρονομιά των αρχαίων προγόνων μας έχω την εντύπωση πως δεν μας ανήκει και ούτε μας χαρακτηρίζει σαν λαό πλέον. Οι αρετές και τα ιδεώδη που δίδαξαν ο� κλασσικοί σαν να χάθηκαν από το χώμα που τις γέννησε και να σκόρπισαν ανά τον κόσμο. Για 30 αργύρια διεφθάρησαν συνειδήσεις, ζωές, συνήθειες και εν γένει η κοινωνία. Το μόνο που μας μένει να κάνουμε είναι οικονομικές μεταρρυθμίσεις για να σωθούμε.
Το θέμα είναι όσα χρήματα και να ρήξεις στο τρύπιο πιθάρι της κοινωνίας στο τέλος πάντα άδειο θα είναι. Έχουμε μάθει να ζούμε με το ατομικό συμφέρον και όχι με την ιδιοτέλεια. Πως θα συσπειρωθούμε λοιπόν για να αλλάξουμε ξαφνικά; Πάνω σε ποιους θεσμούς ποιες ιδέες; Ακόμα και τώρα που έχουμε δει το πρόσωπο του τέρατος είμαστε πολύ κατώτεροι των περιστάσεων. Τα αρχαία μάρμαρα (όσα αφήσαμε στην θέση τους) μας κοιτούν και γελούν. Είμαστε ανάξιοι τις κληρονομιάς τους. Όταν ζητάμε ταυτότητες στους δρόμους είμαστε πιο Έλληνες από τους άλλους; Όταν με το έτσι θέλ� καταλαμβάνουμε κλασσικά κτίρια και πανεπιστήμια και τα κάνουμε χωματερές και εργαστήρια παρασκευής βομβών είμαστε πιο αγωνιστές από τους άλλους; Όταν υπογραφούμε μνημόνια χωρίς να έχουμε διαβάσει ούτε σελίδα για να σώσουμε την χώρα είμαστε πιο σωτήρες από τους άλλους; Όταν πάμε ταξιδάκια αναψυχής για να βρούμε νέους συμμάχους γιατί οι τωρινοί είναι κακοί και χρησιμοποιούμε την ίδια ξύλινη γλώσσα εδώ και 60 χρόνια είμαστε πιο διορατικοί απ τους άλλους;
Το πρόβλημα δεν είναι οι άλλοι. Αλλά όλοι εμείς σαν κοινωνία που παντού βλέπουμε κάποιον άλλον και όχι τον εαυτό μας. Ακόμα και τώρα που τα πράγματα είναι στο τέλμα. Εξακολουθούμε να έχουμε την ίδια λογική και την ίδια ματιά. Τίποτα δεν άλλαξε. Η σκόνη που αγοράσαμε ξεπουλώντας τα ιδανικά μας είναι το μόνο που μας έμεινε και αυτό που έχουμε να παρουσιάσουμε. Τίποτα άλλο. Τίποτα που να θυμίζει αυτό για το οποίο περηφανευόμαστε επί ματαίω τόσα χρόνια. Αλλάξανε οι καιροί, αλλάξαμε και εμείς ξεχνώντας όλα αυτά που θυμάται και διδάσκεται όλη η υπόλοιπη ανθρωπ�τητα. 'Εκεί που φύτρωνε φλισκούνι και άγια μέντα κι έβγαζε η γη το πρώτο της κυκλάμινο, τώρα χωριάτες παζαρεύουν το τσιμέντο και τα πουλιά πέφτουν νεκρά στην υψικάμινο. Εκεί που σμίγανε τα χέρια τους οι μύστες ευλαβικά πριν μπουν στο θυσιαστήριο, τώρα πετάνε τα αποτσίγαρα οι τουρίστες και το καινούριο παν να δουν διυλιστήριο. Εκεί που η θάλασσα γινόταν ευλογία κι ήταν ευχή του κάμπου τα βελάσματα, τώρα καμιόνια κουβαλάν τα ναυπηγεία άδεια κορμιά σιδερικά παιδιά κι ελάσματα. Κοιμήσου Περσεφόνη στην αγκαλιά της γης στου κόσμου το μπαλκόνι ποτέ μην! ξαναβγείς.' (Ν. Γκάτσος)
*Ο Φίλιππος Γαζής είναι φοιτητής